نتایج جست‌وجو برای: آزادکار

برای یادگیری طراحی و توسعه وب از کجا شروع کنم؟

بارها توسط افراد علاقه مند به بخش طراحی وب مخاطب این سوال بودم که “من می خوام طراحی وب یاد بگیرم، از کجا شروع کنم” قرار گرفتم و هر بار پیش از پاسخ دادن به این سوال متوجه شدم که شخص دچار ابهام خاصی هست و در مواجهه با انبوهی از منابع و پیشنهادات دچار سردرگمی شده و واقعا نمی دونه قدم اول چی هست. به همین دلیل من تصمیم گرفتم در این نوشتار بر اساس تجربیات خودم یک روال عملی رو برای چنین افرادی پیشنهاد بدم تا پاسخ خوبی به ابهام اون ها داده باشم. فراموش نکنید که روال من تنها و بهترین روال موجود نیست، اما دست کم برای من و یکی دو نفر از دوستانم جوابگو بوده، پس شاید بد نباشه شما هم اون رو بررسی کنید. ضمن اینکه بنده هیچ تعصبی نسبت به بسترهای آزاد یا مایکروسافتی ندارم. اگر شما هم منبع خوبی رو می شناسید لطفا توی بخش نظرات مطرح کنید.

در این نوشته من ابتدا به صورت مختصر در مورد تفاوت طراحی وب با توسعه وب می نویسم. در ادامه منابعی رو معرفی می کنم که شخص بتونه گام به گام با مطالعه اون ها به سطح به سطح پیشرفت کنه. ضمنا اگر فکر کردین همه چیز باید فارسی باشه اشتباه فکر کردین. جالبه بدونید که بعضی کتاب های انگلیسی از ترجمه هاشون روان تر و قابل فهم تر هستن. لیست من ترکیبی از منابع فارسی و انگلیسی است. توجه کنید که گام های گفته شده می تونن با هم همپوشانی هم داشته باشند. یعنی میشه در میانه فراگیری یکی، آموزش دیگری رو هم شروع کرد.

زمان تخمینی من برای مطالعه منابع گفته شده چیزی بین 15 تا 24 ماه هست. زمانی در حد گرفتن مدرک کاردانی! هزینه ریالی هم که باید برای تهیه این منابع بپردازید با هزینه های بی فایده رفتن به خیلی از دانشگاه های کشور مقایسه کنید.

تفاوت طراحی وب با توسعه وب

عرض کنم خدمت شما که طراحی وب با توسعه وب فرق هایی داره. طراحی وب عمدتا به مباحث زیبایی شناختی، طراحی گرافیکی و سازماندهی عناصر سایت اشاره داره و توسعه وب به مباحث برنامه نویسی، ساختمان اطلاعاتی و امور فنی مربوط به پیاده سازی پروژه می پردازه. اما این طور عرف شده که توی محاورات، لفظ طراحی و توسعه رو به جای هم به کار می برند که خب از نظر من صحیح نیست. مثلا وقتی کار یه نفر برنامه نویسی وب هست و بهش میگن کارت چیه، میگه من طراح وب هستم که از نظر من اشتباس. البته تفکیک این دو همیشه از هم میسر نیست، ولی دونستن تفاوت ها کمک شایانی به شما خواهد کرد. حالا برای اینکه یه نفر طراحی خوب یا توسعه دهنده خوبی باشه مسلما نیاز داره تا اشتراکات این دو حوزه رو خوب بشناسه.

برای مشاهده اینفوگرافیک در سایز اصلی کلیک کنید
برای مشاهده اینفوگرافیک در سایز اصلی کلیک کنید

یه طراح وب دانش گرافیک کامپیوتری داره، می دونه که کاربردپذیری و قابلیت استفاده چی هست، سواد هنری داره، دید هنری و زیبایی شناختی داره، رنگ ها رو درک می کنه، با ساختار وب آشناس، تایپوگرافی رو آموخته و الگوهای طراحی رو میشناسه. از در طرف دیگه توسعه دهنده وب با کدنویسی سر و کار داره (دونستن و تسلط بر زبان های مبتنی بر وب)، سواد کامپیوتری خوبی داره، ساختار وب رو بهتر و بیشتر می شناسه، الگوهای پذیرفته شده برنامه نویسی رو بلده و یک کلام اینکه مهندسی نرم افزار می دونه.

با توضیحات بالا تا حدود زیادی مشخص می شه که برای نیاز های مختلف باید چه کسی رو مخاطب قرار بدین و یا چه هزینه ای رو بپردازین و در نهایت انتظار چه محصولاتی رو داشته باشید. اگر میخاین طراحی رو انتخاب کنید، بر اساس موارد ذکر شده باید بر همون اساس بر سوابق و توانمندی های طراح متمرکز بشید و همین کار رو هم برای توسعه دهنده انجام بدین.

بخش اول – طراحی وب

گام اول – فراگیری HTML/CSS با کتاب Build Your Own Website The Right Way

با مطالعه این کتاب شما به خوبی با اصول HTML آشنا خواهید شد و در ادامه مباحث CSS به روند آموزشی با مثال های عملی اضاف خواهد شد. این کتاب کاملا مناسب افراد مبتدی است و مسائل رو با بیانی شیوا و روان برای مخاطب خودش بیان می کنه. در خاتمه کتاب شما تا سطح متوسط بالا خواهید اومد و توانمندی انجام کارهای خوبی رو خواهید داشت.

کتاب Build Your Own Website The Right Way
کتاب Build Your Own Website The Right Way

برای مشاهده سایت منتشر کننده این کتاب کلیک کنید

همچنین بخشی از این کتاب توسط وبلاگ عصر نوشتن به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.

برای یادگیری طراحی و توسعه وب از کجا شروع کنم؟ بیشتر بخوانید »

دروغ هایی که مشتریان می گویند

بسیار پیش میاد که مشتریان شما با هدف کاستن از هزینه کار و مسلط جلوه دادن خود از چند و چون کار، دست به مبالغه، پیچوندن یا دروغگویی می زنند. به عنوان نمونه در پاسخ به قیمت پیشنهادی شما ادعا می کنند که خودشون یا پسرخاله اشون هم میتونه این کار رو انجام بدن منتها چون امشب قراره یه شهاب آسمانی بیفته توی کوچه اشون و از بیم جان خودشون باید فرار کنن فرصت نمی کنن روی این پروژه کار کنن!

بله دوستان، هم مشتریان ما و هم بعضا خود ما در جایگاه مشتری دستاویز چنین جملاتی میشیم تا از این طریق منفعت بیشتری کسب کنیم. در این نوشتار من سعی دارم با الهام از مقاله 14+ Things Your “Client” Says That They Probably Don’t Really Mean  کمی بیشتر در این مورد بنویسم و به  برخی از ادعاهای کذب مشتریان اشاره کنم. پس اگر شما یک آزاد کار یا مجری هستید دعوت می کنم که تا انتها همراه من باشید.

1 – من در حال حاضر هیچ سوالی ندارم

از این جمله باید ترسید. چرا که در معامله ای که پول رد و بدل میشه و کارفرما در ازای پول خودش انتظار سرویس یا محصولی رو داره همیشه نا رضایتی هایی پیش خواهد اومد که ناشی از بی توجهی های آغاز کار و مرحله جمع آوری نیازمندی های پروژه است. اگر شما در مورد تم رنگ حاکم بر سازمان کارفرما سوالی نپرسید و کارفرما هم فقط با گفتن اینکه ما یک سایت برای شرکتمون میخایم پروژه رو به شما واگذار کنه باید بگم که دردسر در کمین شماست. وقتی کارفرما میگه سوالی ندارم، احتمالا در حین یا در خاتمه کار بر روی اعصاب شما رژه خواهد رفت.

نمادی از دروغ گویی

دروغ هایی که مشتریان می گویند بیشتر بخوانید »

فاکتور رو به نام کی بنویسم؟

پول دست ماست و در آستانه تحویل اون به فروشنده هستیم تا کالا رو به ما تقدیم کنه. فروشنده با خوشحالی و در حالیکه داره فاکتور رو پر می کنه می پرسه فاکتور رو به نام کی یا کجا بنویسم؟

– به نام خزانه همایونی بنویسید.

+ یه نام کی؟!

هیچی بابا، اصلا من منظورم این نیست که در رابطه با خرید صحبت کنم، من این بار میخام از اهمیت صدور فاکتور برای مشتریان صحبت کنم. خصوصا در عرصه آزاد کاری و مشتریان راه دور. بله دوستان این بار میخام یکی از ترفند های ساده و در عین حال حرفه ای دنیای آزاد کاری رو که باعث افزایش رضایت مشتری میشه رو خدمت شما یادآوری کنم.

اگر شما جز دسته آزادکاران (Freelancer) هستین و برای مشتریان راه دوری کار می کنید بسیار خوب خواهد بود که صورت حساب رو به صورت شکیل و حرفه ای در قامت یک فاکتور برای مشتری ایمیل یا فکس کنید. اگر این کار رو می کنید که احسنت، اما اگر این کار رو نمی کنید توصیه می کنم از برنامه های صدور فاکتور آنلاین و آفلاین برای این کار استفاده کنید.

یکی از این نرم افزارهای صدور فاکتور، اسمش محسن هست که بر روی سیستم عامل ویندوز اجرا میشه و دارای رابط کاربری فارسی هم هست. شما می تونید با دانلود این نرم افزار و استفاده از اون سطح کیفی خدماتتون رو یه پله ارتقا بدین و به مشتری نشون بدین که یه مجری حرفه ای هستین. گذشته از این پیگیری طلب ها و وصول اون ها هم با آرشیو کردن این فاکتور ها بسیار ساده تر خواهد بود.

نمایی از برنامه صدور فاکتور محسن که از سایت p30download دزدیدم!

اون ور آب، آزادکار ها بیشتر عادت دارن از سرویس های آنلاین صدور فاکتور استفاده کنن که اکثرشون هم خوش دست هستند و در دو حالت رایگان (با محدودیت) و غیر رایگان ارائه میشن. اون ها هم مثل شما به اهمیت ارتباطات حرفه ای با مشتری به خوبی پی بردن. پس چرا من پی نبرم؟  البته من سرویس تحت وب صدور فاکتور ایرانی رو سراغ ندارم. اگر شما دارین خوشحال می شم که به من هم معرفی کنید.

برای دانلود برنامه صدور فاکتور محسن از سایت پی سی دانلود کلیک کنید
برای رفتن به سایت رسمی این برنامه کلیک کنید
برای بازدید از یک سایت صدور فاکتور رایگان خارجی کلیک کنید

فاکتور رو به نام کی بنویسم؟ بیشتر بخوانید »

چطوری واسه طراحی سایت قیمت بدم؟

عرض شود خدمت دوستان و همراهان گرامی که مقوله قیمت دهی به مشتری در حوزه طراحی و توسعه وب جز اون دست مسائلی هست که بسیاری از افراد شاید به نوعی دوست دارن به بهترین شکل ممکن از پسش بر بیان و قیمتی رو به مشتری اعلام کنند که باعث خوشحالی همه زی نفعان پروژه بشه. اما با توجه به مسائل متعدد دخیل در انجام پروژه اعم از تجارب فرد طراح و توسعه دهنده یا شرکتش درکنار نوع رویکرد مشتری، همیشه جزئیات پروژه دارای روال یکسانی نخواهد بود.

اما به هر بار با توجه به تجارب شخصی بنده و سایرین میشه چهارچوبی تقریبی برای قیمت دهی تهیه کرد که خصوصا آزادکارهای منفرد و یا تیم های کوچک می تونن از اون در قیمت دهی نهایی بهره بگیرند. در ادامه چهارچوبی به اختصار بیان خواهد شد که در نظم دهی افکار شما برای قیمت دهی کمک شایانی خواهد کرد. یاد آور می شوم که این لیست جامع و مانع نیست و اگر شما پیشنهادات و انتقاداتی در این باب دارید حتما پذیرای اون ها خواهم بود.

 

گفتگوهای اولیه

عمده پروژه ها از گفتگو ها و پرسش ها و تعاملات اولیه ما بین کارفرما و مجری شروع می شه و در صورت حصول توافق وارد مراحل بعدی کار می شه. اگر شما پروژه ای رو شروع کردین که از این مرحله مقدماتی گفتگو گذر کردین و وارد فاز اجرایی و قرار داد شدین، بدونین که می تونین برای این ساعات صرف شده و سپری شده به صورت ساعتی دستمزدی رو طلب کرده و در خاتمه بر قیمت نهایی افزوده کنید. البته برخی عادت دارن که برای جلب رضایت مشتری این ساعات رو محسوب نکنند. اما به هر حال این شما هستین که تصمیم می گیرین و بدونین که این هم جزئی از کار هست و شما براش زمان و انرژی گذاشتین.

نکته: چنانچه جز دسته آزادکاران تازه کار و یا نیمه حرفه ای هستین، توصیه می کنم که از در نظر گرفتن دستمزد این بخش صرف نظر کنید.

معماری اطلاعات

این واژه شاید برای خیلی هایی که تجربی طراحی و توسعه وب رو فراگرفتن عجیب و نا مانوس باشه. اما باید بدونین که رکن مهمی در طراحی و توسعه وب هست. البته اگر هم از قبل آگاهانه با این عبارت برخورد نداشتین، باید بدونین که به صورت خودکار خواه نا خواه با این مقوله در حین طراحی و تدوین طرح نهایی کار می کردین. به بیان ساده معماری اطلاعات بیان می کنه که ما چطور باید به طرز بهینه ای المان های واسط کاربری رو چینش کنیم که کاربر به مطلوب ترین وجه ممکن بتونه نیاز اطلاعاتیش رو مرتفع کنه. از این عبارت بیشتر در حوزه طراحی وب سایت و سرویس های تحت وب استفاده می شه. در یک کلام تعادلی که ما بین تمام عناصر دیداری واسط های کاربری با اطلاعاتی که در لایه زیرین اون ها جا خوش کردن ایجاد میشه اوج هنر معمار هست. به واقع شما در این بخش مهندسی می کنید!

در نهایت ساعت ها و روزهایی رو که شما برای تجزیه و تحلیل و مدل سازی و تهیه ساختار اطلاعاتی کار صرف می کنید باید در قیمت نهایی منظور بشه.

 

تحقیقات پیرامون طراحی

این مورد رابطه تنگاتنگی با مورد قبلی داره و یکی از کلیدی ترین رکن های هر پروژه موفق و حرفه ای هست. اگر بخام با یه مثال ساده بیان کنم می تونم از این مرحله بدین شکل یاد کنیم که به مراحلی که شما به چیدمان و چینش عناصر دیداری پروژه فکر می کنید و اون رو در ذهن تجزیه و تحلیل می کنید و در ادامه از ما حصل اونها طرحی اولیه بر روی کاغذ یا هر رسانه دیگه تهیه می کنید می تونه تحت عنوان تحقیقات پیرامون طراحی یاد بشه.موارد مربوط به کاربردپذیری (Usability) و قابلیت دسترسی (Accessibility) در این بخش قرار دارند.

اینکه تلاش کنید عمده مخاطبان و راه های استفاده اون ها از سایت رو در نظر بگیرید و یا مثلا شما متوجه می شید که حوزه فعالیت مشتری در صنایع عذایی و یا رستوران هست. پس باید ساعت هایی رو صرف یافتن الگو ها و علایق و سلایق مختص مخاطبان این حوزه کنید تا بتونید طرح بر اساس اون پایه ریزی کنید. شاید نیاز باشه با دسته ای از مشتریان و مخاطبان دست چین شده این مشتری گفتگو کنید و از فرهنگ حاکم و روحیات اون ها اطلاع پیدا کنید. در نهایت همه این تلاش هایی که منجر به تهیه این طرح میشه باید در قیمت نهایی منظور بشه. البته می تونین با در نظر گرفتن نرخ ساعتی قیمت دقیق این بخش رو محاسبه کنید.

 

تهیه مستندات و عناصر گرافیکی مورد نیاز

در بیشتر پروژه ها کارفرما مسئولیت تهیه درصدی از مستندات مورد نیاز از جمله عکس ها و متون رو بر عهده مجری می گذاره که به تبع باید هزینه های این بخش در قیمت نهایی اعمال بشه. عمده مواردی که شاید در این بخش بشه ازش یاد کرد:

  • تهیه عکس های مورد نیاز
  • ویرایش و رتوش عکس ها
  • تصویرسازی های سه بعدی
  • تهیه متون نگارشی و تدوین و ویرایش متون
  • طراحی اختصاصی همچون طراحی و یا بازسازی لوگو

پیاده سازی اولیه طرح نهایی

پس از اینکه دو مرحله قبل رو به خوبی به پایان رسوندید نوبت به کشیدن پیش نمایش اولیه کار و ارائه اون به مشتری برای باز بینی و اعمال اصلاحات مورد نیاز هست. شما می تونین برای این مرحله از نرم افزار های تهیه پیش نمایش اولیه و یا ابزار نهایی که با اون طرح رو می کشید (فوتوشاپ و …) استفاده کنید. بدیهی هست که این فاز مهم باید در تعیین قیمت نهایی تاثیر داشته باشه.

 

بازبینی های طرح نهایی

بسیار پیش میاد که طرح اولیه کاملا مورد قبول مشتری نباشه و ایراد ها و اشکالاتی رو به جهت تصحیح آتی بیان کنه. تجربه من بیان می کنه که باید برای این مراحل بازبینی دستمزد معقولی رو پیش بینی کرد. چرا که ممکن هست که به یکی از فازهای فرسایشی و طاقت فرسا تبدیل بشه و نارضایتی احتمالی که از پی این مرحله ناشی میشه ممکن هست کل کار رو تحت شعاع قرار بده.

نکته: سعی کنید که برای تعداد دفعات بازبینی حد و مرزی قرار بدین و به طوری از قبل اون رو با مشتری در میون بذارید که بتونید از فرسایشی شدن قضیه جلوگیری کنید.

 

تولید طرح گرافیکی نهایی

این مرحله وقتی رخ میده که مراحل قبلی به سرانجام خودش رسیده باشه و شما طرح نهایی رو (عمدتا با فوتوشاپ) تهیه کنید که در فاز بعدی برای کدنویسی از اون استفاده کنید. میشه گفت حاصل این بخش نشون از قدم های خوب و چشم گیری هست که برای پیاده سازی کل سایت مورد استفاده قرار می گیره. رفع نهایی اشکلات، دادن نظم و ترتیب به لایه ها، نوشتن یادداشت های ضروری و ریزه کاری هایی از این دست در این مرحله رخ می ده.

 

توسعه XHTML/CSS

خب بخش عمده فاز طراحی تموم شده و نیازمند این هستیم تا بر اساس قالب تهیه شده کدهای XHTML/CSS لازم رو منطبق بر استاندارد ها تولید کنیم. این بخش از کار به دلیل اینکه یکی از محوری ترین بخش هاست و نیازمند مهارت قابل توجهی هست باید به خوبی در نظر گرفته بشه. چرا که عمده مهارت طراح در این بخش صرف خواهد شد. به احتمال فراوان در بخش نیازمند کدنویسی JavaScript نیز خواهید بود که می بایست آن را نیز در نظر بگیرید.

برنامه نویسی سایت یا توسعه سمت سرور

اگر کار شما با پی ریزی و زدن طراح سایت خاتمه پیدا نمی کند و می بایست تا کدنویسی سمت سرور سایت (مثلا کد نویسی با PHP یا ASP.NET و…) را نیز صورت دهید وقت اون هست تا به قیمت و نرخ ساعاتی که در این بخش صرف می کنید فکر کنید. این بخش می تونه در عمده پروژه های طراحی و توسعه وب سایت بیشترین بها رو در کنار مرحله قبلی به خودش اختصاص بده، چرا که نیازمند تخصص قابل توجهی است. عمدتا مرسوم هست که افراد بر اساس بخش های مورد نیاز قیمت جزئی و در نهایت قیمت کلی رو اعلام می کنند. و یا اینکه بر اساس تعداد ساعاتی که قرار هست در این بخش صرف بشه نرخ دستمزد ساعتی رو اعلام و جمع می کنند که به نظر من بسته به سلیقه شخص آزاد کار هست.

نکته: اگر قصد پیاده سازی وب سایتی بر اساس CMS های موجود را دارید باید قیمت بخش کد نویسی را تعدیل کرده و طوری وانمود نکنید که تمام کار را خود انجام داده اید. شما باید تنها برای سفارشی سازی ها طلب دستمزد نمایید. نکته ای بدیهی و به ظاهر ساده که دست آویز سودجویان است.

 

تست و رفع اشکال

تا اینجای کار پیشرفت خوبی در کار دیده میشه، اما باید بدونیم که بدون محک زدن جدی و تست کافی حاصل کار نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. پس در این مرحله توسعه دهنده باید با صورت دادن آزمایش های لازم کلیت کار رو مورد ارزیابی قرار بده و اشکالات احتمالی رو مرتفع کنه. این مرحله می تونه با مشارکت مستقیم مشتری انجام بشه و جز مراحلی هست که لازمه کار هست و شما باید براش وقت صرف کنید. پس صرف وقت و حصول کیفیت مطلوب نیازمند هزینه است.

 

تحویل نهایی کار و ملاقات های احتمالی

تحویل کار شاید نیازمند حضور فیزیکی و ملاقات هایی رو در رو باشه که نیازمند صرف وقت قابل توجه از جانب شما باشه. بنابراین اگر جز دسته مجریان حرفه ای محسوب می شین پیشنهاد می کنم که برای این بخش از کار هم دستمزدی رو در قیمت نهایی منظور کنید.

موارد بهینه سازی برای موتورهای جستجو

بدون شک لازم  است که بخشی از موارد بهینه سازی برای موتورهای جستجو می بایست در فاز طراحی و پیاده سازی قالب سایت لحاظ بشه. حال اگر کارفرما نیازمند موارد بیشتر و پیشرفته تری در حوزه بهینه سازی برای موتورهای جستجو بود شما باید هزینه اون رو نیز مد نظر داشته باشید. مسائلی همچون موارد تبلیغات، تهیه نقشه سایت ، ثبت سایت در موتورهای جستجو و پیگیری های لازم و سایر موارد این بخش.

موارد پشتیبانی

هر پروژه ای نیازمند مدت زمانی برای ارائه خدمات پشتیبانی از جانب مجری است. اگر مد نظر دارید تا مدت زمانی رو به پشتیبانی پروژه انجام شده اختصاص بدین، حتما و بدون ترس می بایست هزینه اون رو پیش بینی کنید. سعی کنید هیجان زده نباشید و زمان های طولانی مدتی رو به انجام پشتیبانی رایگان اختصاص ندید. تنها در حالتی پشتیبانی رایگان بلند مدت رو پیشنهاد بدین که جز تازه کاران باشید و یا جایگزینی برای جبران هزینه این بخش در سایر بخش ها پیش بینی کرده باشید. خصوصا اگر آزاد کار هستید به زمان پیشنهادی خود برای ارائه پشتیبانی توجه کافی داشته باشید. چرا که ماهیت آزاد کاری کمی غیر قابل پیش بینی است.

سایر هزینه ها

سایر هزینه ها رو این شما هستین که مشخص می کنید. هزینه های مربوط به هاست و دامین می تونه توی این بخش قرار بگیره.

مقاله های مرتبط

چطوری واسه طراحی سایت قیمت بدم؟ بیشتر بخوانید »

برای اولین بار: روز جهانی آزاد کارها (Freelancers)

اگر نویسنده ای، عکاسی، طراح وب هستی، برنامه نویسی، مشاوری، پیک موتوری هستی یا نون خشکی و اگر جز دسته آزادکارها (Freelancer) هستی پس بهت تبریک می گم که روز جهانی آزادکارها پیش رو هست. قراره به مناسب بزرگداشت فعالیت های تمامی آزادکاران سراسر دنیا یک گردهمایی مجازی ویدئو کنفرانس (اینترنتی) در تاریخ 24 سپتامبر 2010 به صورت رایگان برگزار بشه تا تمامی آزادکارهای سراسر دنیا بتونن در اون شرکت داشته باشن. فرقی نداره ایرانی باشی یا خارجی، مهم نیست که با تجربه باشی یا تازه کار! مهم این هست که آزادکار هستی.

در این رویداد جالب توجه قرار هست 25 نفر از شاخص ترین آزادکارهای دنیا برای حضار صحبت کنند که می تونه تجربه بسیار جالبی باشه. همون طور که گفتم این گردهمایی کاملا رایگان هست و شما می تونین با وار شدن به سایت رسمی این رویداد برای شرکت در همایش ثبت نام کنید که پیشنهاد می کنم حتما این کار رو بکنید چون تنها چند ثانیه بیشتر طول نمی کشه.

بعد از ثبت نام شما به صفحه ای هدایت میشین که اطلاعات مورد نیاز برای پیگیری رخدادهای همایش در اختیار شما قرار داده میشه.

[vimeo http://vimeo.com/14138120]

نبینم که باز نشستی! پس منتظر چی هستی؟ آزادکارا باید شرکت کنند! حتی شما آزادکار ایرانی!

بازدید از سایت رسمی همایش

کسایی که قرار هست توی همایش سخنرانی کنند:


برای اولین بار: روز جهانی آزاد کارها (Freelancers) بیشتر بخوانید »

پیش به سمت پول در وب فارسی!

چیزی که مشهود هست اینه که وب فارسی به نسبت سال های گذشته و علی رغم تمام نا رسایی هاش پیشرفتی قابل توجه داشته. از این منظر که افراد زیاد تری با کارکردهای اینترنت آشنا می شن و روز به روز (به نسب پتانسیل های وب ایرانی) خدمات و سرویس هایی معرفی می شه. یکی از جنبه هایی که همیشه مد نظر هست و میشه به وضوح ردی از اون دید، مسئله کسب و کار، کاریابی و کسب درآمد از طریق اینترنت برای شهروند ایرانی هست.

بنا بر همین نیاز روز افزون و به منظور تسهیل فرایند کاریابی برای دانشجویان، آزادکاران، فارغ التحصیلان و سایرین فهرستی از مهمترین وب سایت های فعال در زمینه کاریابی و کسب و کار اینترنتی ایرانی رو برای شما به صورت یکجا گردآوری کردیم. در همین جا جا داره تا از دوستم حمیدرضا کاظمی که در تهیه این لیست به بنده یاری رسوند کمال تشکر رو داشته باشم. لیست زیر بدون هیچ اولویت خاصی تقدیم شما همراهان میشه. بسیار خرسند خواهیم شد که اگر شما نیز از وجود سایتی در این باره مطلع هستید آن را با ما نیز از طریق بخش نظردهی در میان گذارید.

پیش به سمت پول در وب فارسی! بیشتر بخوانید »

آره من خودم واردم اما…

عمدتا همه ما موقع خرید و فروش شش دانگ حواسمون جمع هست تا اشتباهی رخ نده یا متضرر نشیم یا ندیده یا نفهمیده زیر بار یه چیزی نریم و خلاصه همیشه بخایم مو رو از ماست بکشیم بیرون و بگیم که آره حواسمون هستا!

مدل با کلاس تر این تعاملات اجتماعی توی شکل گیری همکاری بین شرکت ها و افراد برای انجام پروژه ها به خوبی خود نمایی می کنه. خصوصا در شاخه آی تی که یک تکنولوژی پیشتاز هست و افراد سعی دارن تا به روز باشن و یا خودشون رو به روز نشون بدن. شاید شما هم بار ها در جلسات معارفه و پرسش و پاسخ های قبل از عقد قرار داد پروژه  شرکت کرده باشید و دیده باشید که کارفرما تلاشی چشم گیر داره تا به ما بفهمونه که به موضوعی که تخصصش هم نیست تسلط داره! خصوصا وقتی هم اسمش کامپیوتر باشه و چون همه با کامپیوتر سر و کار دارن این حس بهشون دست میده که خیلی واردن. مثلا دیالوگ ها میتونه اینطوری شروع بشه:

– … آره من خودم واردم اما وقت نمی کنم…

– … خب اینکه کاری نداره منتها چون ما…

– … خودمون هم می تونستیم، منتها ترجیح دادیم شما…

– … من خودم کامپیوتر خوندم ولی به دلیل …

حکایت اخیر آزاد کار ما هم چیزی شبیه گفته بالاست. جایی که کارفرما تماس میگیره و یادآور میشه که بله ما چون نیاز داریم این کار رو در ابعادی بزرگ چاپ کنیم نیاز هست که شما با DPI 2000 برای ما کار کنید. از طرفی آزاد کار هم به سرعت متوجه نکته ای که کار فرما می گه میشه و سعی میکنه تا بهشون تضمین بده که کاری هم که من می کنم، یعنی طراحی در حالت برداری، دقیقا نیاز شما رو مرتفع می کنه.

اما کارفرما چون با گفته های آزاد کار کمی بیگانه هست، با دلهره و نگاهی مردد بیان می کنه که نه ما با DPI بالا می خایم و دوباره سعی داره تاکید کنه که حتما همین طور باشه. آزاد کار هم که متوجه سوء تفاهم پیش اومده میشه، زبانی عامیانه در پیش می گیره و فراخور مخاطبش به اون اطمینان می ده که باشه من با DPI بالاتر از 2000 یعنی 2500 براتون می زنم که مو لای درزش هم نره.

مهمترین نکته ای که روایت بالا از نظر من به ما آزادکار ها می آموزه این هست که همیشه سعی کنیم با زبان قابل درک برای مخاطب با اون ها تعامل کنیم. درسته که انتظار داریم بسیاری از چیزهای مرسوم رو که از نظر ما ابتدایی هستن رو کارفرما ها بدونن، اما دلیل نمیشه که اصرار داشته باشیم همیشه با زبان خودمون باهاشون ارتباط بر قرار کنیم.

از طرف دیگه در رویارویی ها و گفتگو ها، کارفرما ها عمدتا میل دارن تا خودشون رو مسلط نشون بدن (این یه خصیصه طبیعی آدم هاست) و از عقیده خودشون هر چقدر هم که اشتباه باشه عقب نشینی نکنن. خصوصا اگر گفتگو در سطوح بالا و در حضور سایر افراد هم برگزار بشه. شاید بهترین توصیه در این مواقع سکوت کردن و گوش فرا دادن به کارفرما باشه و در مواقع مقتضی دیگه اشکالات به تدریج در قالب توصیه با بیانی غیر خصمانه بیان بشه. یه کلام بهتون بگم، با کار فرما سر دانشمند بودن اون و شما کل کل نکن جانم، به جاش سیاست به خرج بده و در قالب پیشنهاد و توصیه بگو که آره این ها هم هستن ها!

مطلب مرتبط:

jpeg چی هست داداش؟ نمیشه به صورت یک فایل پاور پوینت اون رو برای ما بفرستید؟

آره من خودم واردم اما… بیشتر بخوانید »

نمونه فرم قرارداد برای توسعه دهندگان وب

contractپیروی از اصول و پایه گذاری کسب و کار بر موارد استاندارد و اجتناب ناپذیر از حقایقی هست که هر توسعه دهنده و علی الخصوص هر آزادکار باید بهش واقف باشه و سعی کنه کارش رو بر اون مبنا پایه ریزی کنه. یکی از ارکان موفقیت در حیطه آزادکاری به اعتقاد من عقد قرارداد فی مابین کارفرما و پیمانکار (آزادکار) هست. امری که شاید خیلی از ماها به دلایلی از زیرش در بریم و بیشتر به خاطر زیر آبی رفتن فوایدش رو به دست فراموشی بسپاریم. تجربه گذشته من و هزاران نفر دیگه به من یاد داد که سعی کنم در هر پروژه ای قراردادی رو تنظیم کنم تا امنیت پیمانکار و کارفرما به خوبی تضمین بشه. ما قشر جوان و خواهان پیشرفت ایرانی چنانچه خودمون رو پایبند به اصول کنیم بسیار بهتر و بیشتر مدارج ترقی رو طی خواهیم کرد.

شاید شما هم در ابتدای کار مثل من و خیلی های دیگه نیازمند الگویی هستید که قرارداد مد نظر خودتون رو بر اساس اون تنظیم کنید. خب نگرانی نیست، من بر اساس تجربم و مشاهده چندین فرم قرارداد به همراه مد نظر داشتن سلایق مشتریان بومی نمونه فرم قراردادی رو به صورت مختصر و مفید برای شما همراهان این وبلاگ آماده کردم که امید وارم مورد استفاده شما قرار بگیره. در این فرم نمونه سعی شده تا موارد به خلاصه ترین وجه ممکن و در عین حال گویا و  قاطع بیان بشه تا سبب گیج شدن و دلخوری طرفین نشه. در جاهایی از این فرم نمونه  فضاهای خالی و خط چین هایی قرار داده شده که می بایست بر اساس نیازهای هر پروژه تنظیم بشن.

در این فرم نمونه ذکر موارد فنی و لیست کردن اون در پیوستی که ازش در قرارداد یاد شده انجام گرفته که باید دوستان بر اساس هر پروژه اون رو تهیه و ضمیمه قرار داد کنند و فراموش نکنند که در فرم اصلی حتما تعداد صفحات ضمیمه و موضوعاتش رو به دقت ذکر کنند که بعدا زمینه دستکاری بی مورد فراهم نشه. گذشته از این ها شما می تونید در هر بلوک از قرارداد موارد اضافی مد نظر خودتون رو درج کنید و قرارداد رو بر اساس نیاز خودتون سفارشی سازی کنید. بسیار خوشحال خواهم شد که پیشنهادات خوبتون رو هم در این باره بشنوم . لازم به یاد آوریست که این فرم به هیچ وجه نباید فرمی کامل و جامع و مانع در نظر گرفته بشه و هیچ شکایتی از پی استفاده از این فرم از بنده پذیرفتی نیست. این فرم تنها الگویی برای هدایت شما به سمت درست کار کردن هست.


این فرم قرارداد برای سهولت دوستان در فرم Word و PDF آماده شده و با حجم  536 کیلوبایت از لینک زیر قابل دریافت هست:

دانلود کنید

مطلب مرتبط:

این اون چیزی نیست که مد نظر ماست

نمونه فرم قرارداد برای توسعه دهندگان وب بیشتر بخوانید »

چند تجربه کوچک ولی بسیار ارزنده از کار در خانه

آزاد کاری در حوضه IT امر خیلی نو پایی در ایران هست و برای ما ایرانی ها شاید به تازگی در حال جا افتادن باشه. به همین دلیل بدون شک ما بی نیاز از تجارب و توصیه های با تجربه ها و پیشگامان این حوضه نیستیم و بهره گیری از تجارب و تعالیم اون ها به من که خیلی کمک کرد که این امر هم می تونه برای شما صادق باشه. در ادامه این نوشته من قصد دارم جسته و گریخته چند موضوع مهم رو که به آزادکاری من شکل بهتری رو داد برای شما بیان کنم. بدیهی ترین فایده به کار گیری این توصیه ها برای من افزایش قابل توجه در آمد بود. پس چرا برای شما اینطور نباشه؟ اگر مثل من شما هم بتونید خیلی راحت و ساده بر اساس تمایل خودتون از تنها بخشی از تجارب من بهره برداری کنید شاهد تغییر چشمگیری خواهید بود که شاید باعث بشه برگردید و از تجارب من و سایرین بیشتر بهره برداری کنید. پس خیلی سخت نگیرین به خودتون که حتما بخاین به همش عمل کنید و تحت فشار قرار بگیرید. این رو بدونید که شما هم توانایی های مثبت خوبی در این زمینه دارید.

یک دفترچه یادداشت و یه خودکار نا قابل

notepad_and_pencilباورتون نمیشه اما گذاشتن یه دفترچه یادداشت و یه خودکار کنارش روی میز برای من که خیلی مشکل گشا بوده. میدونین چرا؟ الان میگم. بارها پیش میاد که برای ما در حین کاری ایده های جالبی به ذهن ما خطور میکنه که ازش خوشمون میاد و دوست داریم به نوعی حفظش کنیم. به تعبیری مشابه همون بوکمارک کردن آدرس سایت های مفید می مونه که بعدا یادمون نره. خب داشتن این دفترچه خیلی به ما کمک میکنه که ذهنیاتمون رو مکتوب کنیم.

در حین رفع اشکال، توسعه و تولید یه محصول نیازمند این میشیم تا یادداشت هایی رو انجام بدیم که داشتن این دفترچه مشابه حالت قبل خیلی سودمند خواهد بود. میشه شبیه یک چک لیست که شما در ادامه روند کاریتون ازش بهره میگیرید و موارد رو اصلاح و یا اعمال می کنید و توسعه کار رو به پیش می برید. حتی این مورد و مورد قبلی به شما کمک میکنه که به نوعی چرخه ای روالمند موسوم به چرخه دمینگ ( PDCA ) رو رعایت کنید و باهاش بیشتر آشنا بشید. خیلی سادس اصلا نترسید. به طور خلاصه و بر اساس تصویر این چرخه ( که عمدتا برای طراحی وب استفاده میشه) شامل چهار حالت هست:

PDCA

– طرح ریزی یا برنامه ریزی (Plan)

– انجام کار(Do)

– بررسی و آزمودن(Check)

– اعمال اصلاحات(Act)

در نتیجه شما کم کم یاد میگیرد که با انجا دو مرحله قبلی که مشابه مراحل Plan و Check هستند با مهندسی بهتری کار رو به پیش ببرید. چقدر ساده بود، نه؟ حتی شاید خودتون هم به این دستاورد رسیده باشید. مهم اینه که به همین روال های ساده عمل کنید تا پول دار تر بشید مثل من. یه بار دیگه لطفا این بخش رو مرور کنید.

خب حالا چرا نگفتم این کار رو به صورت نرم افزاری انجام بدیم و مثلا از نرم افزار Onte Note مجموعه آفیس استفاده نکنیم یا نرم افزار های مشابه. پاسخ این سوال بر میگرده به ذائقه شما. من برای خودم بهتر دیدم که از روش سنتی و ساده شروع کنم تا حسابی روالمند بشه این رفتارم و بعد بتونم با هر نرم افزاری این عادتم رو ادامه بدم. شاید شما ترجیح بدین از همون اول این کار رو بکنید.

احتمالا شما کامپیوتر نیستید!

computer_brain_whiteاین رو برای اون دسته ای میگم که شبیه کامپیوتر نیستن. اگر شما شبیه کامپیوتر هستید که هیچ و این بخش رو رها کنید و برید بخش بعدی. خب فکر می کنید چرا بشر کامپیوتر رو اختراع کرد؟ به این دلایل که انجام کار ها رو ساده تر بشه و بازدهی و سرعت بالاتر بره. به همین جهت سیستم عامل ها تا جایی پیش رفتند که چند وظیفه ای ( Multi Tasking ) شدند و تونستند چندین کار رو همزمان و با سرعت مطلوب انجام بدند.

خب این داستان خیلی برای بشر صادق نیست و بشر نمیتونه مثل کامپیوتر به خوبی چند کار رو با بازدهی مطلوب و حفظ تمرکز همزمان به پیش ببره. همین نکته ساده به شما کمک میکنه که در طول عمر توسعه یک پروژه به سراغ کار دیگه ای نرید و تا انتها تمرکز رو بر روی یک پروژه حفظ کنید. اگر میخاین بد قول نشید، فحش نخورین، شب زنده داری نکنید، عصبی نشید و تمرین قناعت کنید حتما به این مورد توجه کنید. طمع دستمزد نباید شما رو وسوسه کنه. چون بر این اساس احتمال زیاد آسیب هایی رو به خودتون خواهید رسوند که بنده در ایامی که تازه سبیل بر لبان مبارکم نقش بسته بود به خوبی اون رو تجربه کردم. گذشته از آسیب ها این روند تمرکز باعث میشه که بهره بری و راندمان شما بسیار بالاتر بره. باور نداری؟ خیال میکنی اینم مثل سخنرانی های کسالت آور کارشناسان توی تلویزیون هست؟ خب برو این راه اینم چاه.

امان از این اینترنت پرسرعت!

int addictآقا این عامل عین ذغال خوب میمونه برای معتاد! این اینترنت دائمی و کار در خونه و موج ابزارهای اجتماعی باعث میشه که جاذبه های سنتی اینترنت بیشتر بشه و شما به زودی در یابید که معتاد بدی شدید. خصوصا اگر این اعتیاد در کنار کار باشه. شاید الان اینی که میخام بگم جیغ خیلی ها رو در بیاره، اما من توی این چند وقته یه مطالعه سر انگشتی روی بر و بکس ایرانی فعال توی حوضه وب و حوضه های اجتماعی وب انجام دادم و به یه شواهدی رسیدم:

– خیلی از کسانی که به شدت شاخص شدن در وب و باعث تعجب ما میشن که  آیا این ها خواب و خوراک ندارن که این همه فعالن؟ ، بعد از یه فراز کاملا کمرنگ شدن و خبری ازشون نیست.

– عده ای که به شدت فعالیت می کنند و برای این کار دستمزد دریافت می کنند و یا سود مادی براشون از این کار متصور هستم.

– عمده کسانی که شاخص فعالیت اجتماعی  (به طور کلی ) در وب هستند کسب و کاری همچون ما آزادکارها ندارند و ماهیت سنی و شغلی آنها نشون میده که تعلقات این چنینی ندارند و مثلا هنوز دانشجو هستند، نوجوانند، جیره خوار خانواده هستند و یا تخصصی غیر از کامپیوتر دارند که این فعالیت چشمگیر باعث ضرر آنچنانی اونها نمیشه.

چون دیدگاه من در این باره منفعت گرا و تحث تاثیر فعالیت های سود زاست این طور نهایتا از موارد بالا جمع بندی می کنم که آنچنان نیازی نداریم که در فعالیت های اجتماعی تحت وب فعال باشیم و خوره وار هر جایی سرک بکشیم و یه پروفایل وب دویی متشکل از دویست تا سایت وب دویی داشته باشیم. از این عامل اعتیاد بیش از حد میشه تحت نام عامل حواس پرتی هم یاد کرد که باعث میشه یهویی نگای ساعت کنید و ببیند 4 ساعت رو الکی تلف کردید و وقت لالاست. من چند توصیه بر اساس تجارب خودم می تونم برای جلوگیری از این عارضه (!) داشته باشم:

– موقع کارهای جدی برنامه های پیام رسان همچون یاهو مسنجر، گوگل تاک و … رو ببنید.

– اگر چند تا اکانت ایمیل دارید سعی کنید همش رو متمرکز کنید و همه رو به یکی فروارد کنید.

– از برنامه های خبر خوان و خوراک خوان همچون Google Reader استفاده کنید تا صرف وقت به شکل قابل توجهی بهینه شود.

– شبکه های اجتماعی بی فایده برای خودتون ( تاکید می کنم بی فایده برای خودتون) رو کنار بذارید. مثلا فیس بوک برای من اصلا منفعتی نداشت و من مدت هاست که در فیس بوک نیستم. اما YouTube و Digg برای من بسیار سودمند هستن و به طور مفید و ورای جو زدگی ازشون استفاده خوبی می کنم. سعی کنید جو گیر نشوید و این احساس به شما دست نده که اگر توی توییتر فعالیت ندارید عقب مونده اینترنتی هستید!

چرا میترسی؟ خب بپرس جانم، بپرس دلبندم، د بپرس لا مذهب…

searchهنوزم که هنوز من عده زیادی رو می بینم که اینترنت رو به عنوان بزرگتریم و بهترین مرجع فراموش می کنند و بر میدارن زنگ میزنن به فلانی یا شال و کلاه می کنن راه میفتن برن تحقیق برای حل مشکل. عزیز من برادر من توی حوضه ای که شما داری درش آزاد کاری میکنی بیشتر از هر حوضه ی دیگه توی اینترنت آموزش و کتاب و خودآموز و هزار کوفت و زهر مار هست. چرا نمیری سوالت رو درست سرچ کنی؟ چرا سوالت رو توی تالارهای گفتگو و انجمن های تخصصی نمیپرسی؟ چرا کم  به صورت آنلاین مطلب مرتبط میخونی؟ چرا ترس برت میداره بخای به زبون انگلیسی بری جایی صحبت کنی؟ خیلی سادس، جوینده یابنده است…

اما در کنار این برای دوستان جوان خودم ( خودمم جوونم بابا) این توصیه های اکید دوستانه رو دارم:

– سرچ کردن رو خوب یاد بگیرد.

– ترسی از گفتگوی به زبان انگلیسی نداشته باشید.

– در محیط های بین المللی پرخاشگرانه و فرمایشی رفتار نکنید.

– در محیط های بین المللی تخصصی از بیانات سیاسی و احساسی پرهیز کنید. مگر اینکه تخصص شما همین باشد.

– در محیط های بین المللی از درخواست صریح کرک و آموزش هک پرهیز کنید.

PDCA

چند تجربه کوچک ولی بسیار ارزنده از کار در خانه بیشتر بخوانید »

عزیزم کارت تموم شد؟ مهمون ها از راه رسیدن ها!

مدرسه که می رفتیم همیشه برامون روز های تعطیل و جمعه ها غنیمتی بی بدیل بود و با جون و دل ازش استقبال می کردیم و روز تعطیل با روز غیر تعطیل خیلی برامون فرق داشت. روز تعطیل مترادف بود با یه خواب حسابی و کمی هم تفریح بیشتر که کلی هم حال می داد. اما ای دل غافل که روز ها مثل باد یکی پس از دیگری از پی هم گذشتن و اوضاع یکم غر و قاطی شد. از این جهت که من آزادکار شدم و دیگه مثل اون جمعه های کودکی و زمان مدرسه خواب راحت به چشمم نیومد! پس بشنو از نی چون حکایت (شکایت؟) می کند…

تیک تاک، تیک تاک، اه این لعنتی پس چرا تموم نمیشه آخه؟!

آدم وقتی توی خونه کار میکنه و رییس خودش میشه روند کاریش با روال سنتی بیرون از خونه کمی متفاوت میشه و حال و هوای روز تعطیل و غیر تعطیل براش خیلی فرقی نمی کنه و چه بسا که روز تعطیل براش از روز غیر تعطیل طاقت فرسا تر بشه! آره تعجبی نداره این حالت برای خیلی از آزادکار هایی که توی خونه کار می کنن پدید میاد، چونکه رییس خودشون هستن و محل کار هم تا دسترس اون ها دو قدم بیشتر فاصله نداره و در 24 ساعت روز و 7 روز هفته باز هست. قضیه وقتی بغرنج تر میشه که شما زندگی اجتماعی با افرادی که به صورت منظم و سنتی کار می کنند داشته باشید و مثلا برای ناهار قرار باشه روز جمعه بر و بکس بریزن خونه شمای نگون بخت که تا خرخره غرق در کار هستی و مثل جغد زل زدی به مانیتور. از اون طرف هم همسر گرامی و یا والدین گرامی هر از گاهی مثل آگهی بازرگانی ندا میدن که پاشو سریع تر جمع و جور کن که مهمون ها دارن میرسن و دست و پای آزاد کار هیجان زده رو بیشتر گم می کنن و فشار روحی افزون تر میشه.

FF112_SlaveToWork

خب اگر شما آدم نسبتا منظمی باشید و به برنامه ریزی کاری اهمیت بدید کار به این سختی ها هم نمیشه و بحرانی برای شما پدید نمیاد. اما اگر ایرانی بازی زیاد در بیارین و از طرفی هم فردا موعد تحویل کار باشه میشه عین همین آزاد کار قصه ما که فشار روحی همچون شلاق بر وجودش تازیانه می نوازد. راستش رو بخاین بعضی اوقات اجتناب از این قضیه خیلی سخته. چون ممکن هست شما آدم خیلی منظمی نباشید و خیلی با برنامه ریزی میونه ای نداشته باشید. منم یه مدتی یهویی اینطوری میشم و یهویی درست می شم. اما بهترین کار یه برنامه ریزی حداقل سر انگشتی هست که میتونه فشار این بحران رو تا حد زیادی کاهش بده. توصیه های زیر که بر خواسته از مشاهدات و تجربه بنده هست می تونه برای جلوگیری از این حالت موثر باشه:

– سعی کنید با برنامه ریزی ساده و مکتوب شروع به آزادکاری کنید. بهترین ابزار می تونه همون سر رسید ها و تقویم های دیواری باشن که شما به سادگی وظایف خودتون رو درش یادداشت می کنید. در ادامه می تونید از مدل های پیشرفته تر استفاده کنید. برای من که نوشتن و شروع کردن از روش سنتی معجزه کرد و الان راحت تر می تونم با تقویم های آنلاین کار کنم. منم مثل شما ایرانی بازی در میاوردم و میارم، اما دیری نپایید که از پا در اومدم و به اهمیت برنامه ریزی پی بردم.

– سعی کنید از انجام چندین کار بزرگ به صورت همزمان پرهیز کنید، مگر اینکه واقعا (تاکید می کنم واقعا) نیاز مبرم مالی داشته باشید و مجبور باشید همزمان روی چند پروژه وقت بذارید.

– به هنگام تخمین زمانبندی تحویل کار همیشه اون چند روز بیشتر ( حداقل دو یا سه روز) به زمان تحویل کار اضاف کنید و به کارفرما اعلام کنید. سعی کنید خیلی واقع بین باشید و هیجان زده تصمیم نگیرید. این رو خصوصا برای آزاد کار های نوپا عرض می کنم.

– تقریبا سعی کنید همانند کارهای سنتی از زمان تعطیلات لذت ببرید. چرا که اندوخته روحی همین تعطیلات بسیار به پیشبرد کاری شما در روزهای دیگه کمک خواهد کرد و خلا اون به زودی برای شما تبدیل به یکی از بدترین کابوس های آزادکارن ساکن در خانه یعنی همان مرض خانه نشینی و بی حوصلگی تبدیل خواهد شد که باید اون رو بسیار جدی گرفت.

عزیزم کارت تموم شد؟ مهمون ها از راه رسیدن ها! بیشتر بخوانید »