عادت های زشت معماران وب فارسی

خوانندگان عزیز درود بر شما، برای این ساعت شما یک نرم افزار کِرَک شده رو قرار دادیم که قیمتش برابر با درآمد بیل گیتس موسس شرکت مایکروسافت هست. این کرک برای اولین بار در بین سایت های فارسی در این سایت منتشر میشه.نوش جونتون. به جون من هم دعا کنید. من حامد زرنگه هستم و شما رو خیلی دوست دارم. چون به راحتی شما رو گول می زنم، به شعور شما بی احترامی می کنم و در نهایت اگر بتونم سرکیسه می کنم!

– اشکالات حکایت بالا را با رسم شکل توضیح دهید. (19.75 نمره)

برای نوشتن مطلب سایت که نمی گن برای این ساعت شما. مامانم گفته نباید نرم افزار کرک شده داخل سایتم بذارم. کار خوبی نیست، فرشته ها از دستم ناراحت میشن. دزدیه. بابام می گه پول درآوردن سخته، حتما بیل گیتس خیلی زحمت کشیده که این همه پول داره.

Afraid

بله یاران همراه، حکایت بالا بخشی کوچک از ناهنجاری هایی است که این روزها گریبان وب فارسی رو گرفته. ناهنجاریی هایی که بنده قصد دارم در این نوشتار از اون ها با عنوان عادت های زشت معماران و کاربران وب فارسی یاد کنم. عادت هایی که به یک هنجار تبدیل شده و زشتی آن آنطور که باید به نظر نمی رسد. این عادت به وفور از جانبان معماران و کاربران وب فارسی سر می زند به نحوی که رعایت آنها از اصول اولیه موفقیت بر شمرده می شود. در ادامه به بخشی از این عادات اشاره خواهم کرد. ابتدا با معماران وب شروع می کنیم و در قسمت دوم نوشتار به عادات کاربران خواهیم پرداخت.

دزدیدن عکس ها و خبرهای یک سایت دیگر

این عادت از ابتدای خلقت وب فارسی وجود داشته، از بین نرفته، بلکه از حالتی به حالت دیگر بدل شده. این عادت زشت یعنی من دزد هستم، توانایی تولید مطلب ندارم و می خوام مطلب شما را در وب سایت خودم کپی کنم. برای اینکه بگویم مطلب نوشته خود من است، هیچ منبعی را ذکر نمی کنم.

متاسفانه مخالفت با رفتار بالا از سوی کاربران ایرانی شبیه یک شوخی به نظر می رسد. این معضل تا جایی پیش می رود که سایت های دولتی، رسمی و معتبر نیز دست به چنین کاری می زنند. سایت هایی مثل تابناک، گل از این دست سایت ها هستند. به عکس زیر دقت کنید که چگونه نویسنده مطلب با عنوان “گزارش تصویری:شیطنت استقلالی ها در هتل کوثر” به طور ناشیانه ای عکس ها رو از یک سرور متفرقه و غیر مطمئن برداشته و در مطلبی که هزاران خوانند دارد قرار داده.

برخی نویسندگان ایرانی سایت گل بارها با کپی کردن محتویات چند رسانه ای سایر سایت ها شامل عکس و ویدئو و حتی یک بار لینک دادن عکس ها مستقیما از صندوق ایمیل  خود (!) چنین صحنه هایی را خلق کرده اند. مشکل تصویر زیر در رفتار غیرحرفه ای و خارج از شان یک رسانه وزین همچون وب سایت خبری گل است.

goal-steal-bandwidthگذشته از اینکه یک سایت رسمی و معتبر نباید از یک میزبان غیرمعتبر برای قرار دادن عکس های خودش استفاده کنه. از دید فنی به مقوله هایی مشابه حالت قبل Hotlinking می گن. این مورد در بین وب سایت ها بسیار شایع هست و بارها در موردش بحث شده. اما قضیه جایی زشت میشه که سایت های معروف و رسمی دست به چنین کاری بزنند.

نمایش پنجره های Pop-Up

حالتی را تصور کنید که در حین ورود به یک مرکز خرید بزرگ ده ها نفر با یورش به سمت شما قصد فروش و تبلیغ محصول خود را داشته باشند. در این حالت حس شما چیست؟ یا حالتی را تصور کنید که در یک فروشگاه به هنگام ارزیابی یک محصول، فروشنده مدام سعی در القای خرید یک کالای خاص را به شما داشته باشد. در این حالت حس شما چیست؟ همین حالت با نمایش چندین پنجره ناخواسته در وب سایت های ایرانی هم اکنون رخ می دهد.

متاسفانه در ماه های گذشته مجدداً نمایش پنجره های پاپ آپ در بسیاری از سایت های ایرانی (عمدتا سایت های زرد) باب شده. سال ها پیش این مشکل وجود داشت که مرورگرها با تعبیه ویژگی ای موسوم به Pop-Up Blocker به نظر می رسید آن را حل و به تاریخ سپردند، اما بسیاری از سایت های تفریحی، دانلودی و زرد ایرانی مجددا به این رفتار زشت رو آوردن و در حین بازدید از این سایت ها با انبوهی از چنین پنجره هایی مواجه می شیم. از اونجایی که حجم چنین سایت هایی در وب فارسی در قیاس با سایت های حرفه ای زیادتر هست، این رفتار زشت تبدیل به یک رسم و رویه شده تا جایی که یک سایت برای ساختن چنین پنجره هایی افتتاح شده و یا صاحبان این سایت ها به دنبال یافتن روش هایی برای ساخت چنین پنجره هایی هستند.

دلیل عمدده زشتی این رفتار باز شدن ناخواسته پنجره های متعدد و از بین بردن تمرکز کاربر هست. بگذریم از آنکه ممکن است در بین این پنجره ها بدافزارها و یا عناصری که ترافیک اینترنت کاربر را به هدر می دهند تعبیه شده باشد. این معضل تا اونجا پیش رفته که صاحبان برخی سایت ها سعی می کنند با مخفی کردن پنجره Pop-Up و یا نمایش اون در ابعاد بسیار کوچک اون رو از دید مخاطب مخفی کنند تا به مقاصدشون برسند. مقاصدی از قبیل افزایش بازدید به صورت جعلی، دانلود شدن یک بدافزار یا برنامه مخرب. آگاه باشید که صاحب سایت به شما همچون یک کیسه پول نگاه می کند و در وهله اول به رضایت واقعی شما اهمیتی نمی دهد. یک نمونه از این دست سایت های مروج پنجره های Pop-Up سایت زیر است.

pop-up
به محل اشاره شده دقت کنید که چطور گستاخانه ادعا شده این تبلیغات ناخواسته به صورت نا محسوس نمایش داده می شود.

استفاده از صفت های مبالغه آمیز و فریبنده در تیترها

عناوینی همچون بهترين سايت سرگرمي و عكس، بهترین سایت تفریحی، بهترين سايت دانلود رايگان و ده ها سایت دیگر که همگی ادعای بهترین بودند را دارند صرفاً به یک معنا است:

من ( صاحب سایت ) برای شعور شما هیچ ارزشی قائل نیستم. من ( صاحب سایت ) نتوانستم مزیت سایت خود را نسبت به سایرین تشخیص دهم و برای آن عنوانی مناسب انتخاب کنم. من ( صاحب سایت ) خلاقیت لازم را نداشته و قصد فریب شما را دارم. من ( صاحب سایت ) میخواهم در کوتاهترین زمان ممکن و به هر قیمتی به مقصود برسم.

به آدرس سایت ها و تیترهای آن دقت کنید. چطور یک وبلاگ ساده می تواند بهترین باشد؟
به آدرس سایت ها و تیترهای آن دقت کنید. چطور یک وبلاگ ساده می تواند بهترین باشد؟

به آدرس سایت ها و تیترهای آن دقت کنید. چطور یک وبلاگ ساده می تواند بهترین باشد؟ چطور یک وبلاگ می تواند اینطور گستاخانه ادعای بهترین بودن کند؟ چرا در جامعه ما یکی از اصول کاسبی و جلب توجه دست آویز شدن به صفت های ترین و سو استفاده از احساس و اعتماد مشتری یا مخاطب است؟ چرا شخصی که چنین کارهایی را نمی کند ناشی تلقی می شود؟

فروختن محتویات رایگان به مشتریان بی اطلاع

این رفتار زشت از ابتدای وب فارسی تا به امروز وجود داشته. از فروش یک نرم افزار قفل شکسته گرفته تا فروش یک کتاب که در اصل رایگان بوده از بارزترین معضلات گریبان گیر وب فارسی است که به یک رویه تبدیل شده و صدها بار در جای جای مختلف در مورد آن بحث شده. دردناکترین بخش این قضیه فروختن اقلامی است که در اصل رایگان می باشند. افرادی سودجو با سو استفاده از کم اطلاعی مخاطبان و محدودیت های آنان به صورتی گستاخانه اقدام به فروش چنین مواردی می کنند.

توجه شما را به یک نمونه از این موارد جلب می کنم. سایت زیر پس از تدکر بنده اقدام به حذف کتابی که بنده به صورت رایگان منتشر کرده بودم نمود. اما سند این ادعا در کش گوگل موجود است.

به قیمت کتاب توجه کنید. این کتابدر اصلل توسط بنده به صورت رایگان عرضه شده.
به قیمت کتاب توجه کنید. این کتاب در اصل توسط بنده به صورت رایگان عرضه شده.

مجبور کردن کاربر به استفاده از یک مرورگر خاص

پس از شکسته شدن انحصار مرورگر اینترنت اکسپلورر در سال های قبل و حضور پرقدرت مرورگرهای قدرتمندی همچون گوگل کروم و فایرفاکس کماکان شاهد هستیم که برخی از سایت های دولتی و رسمی مخاطبان خود را مجبور به استفاده از مرورگر اینترنت اکسپلورر می کنند. شرکت های رانت خوار و غیرمنعطف از عمده مجریان چنین سایت هایی هستند. از این دست نمونه ها در سازمان ها و نهاد دولتی کماکان به وفور دیده می شود.

مشکل زمانی بیشتر مشهود می شود که شرکت های مجری کار پس از مواجهه با چنین مشکلی توان تغییر و به روزرسانی صحیح را در خود نمی بینند و مدام در پی وصله کاری سیستم بر می آیند. تا جایی که کلافه کار از دست خارج می شود و این کاربر نگون بخت است که باید در هزارتوی نرم افزارها (که عمدتا هم کاربردپذیری خوبی ندارند) درگیر شود.

به اجبار کردن کاربران این سیستم اداری توجه کنید.
به اجبار کردن کاربران این سیستم اداری توجه کنید.
تصویر خود گویای حقیقت است.
تصویر خود گویای حقیقت است.
بخش هایی از سایت سنجش کماکان از این مشکل رنج می برد.
بخش هایی از سایت سنجش کماکان از این مشکل رنج می برد.

 استفاده افراطی از برچسب ها (Tags) در نوشتن مطالب

برچسب ها دسته بندی های خاص و کوچک تر را برای مطالب سایت شما انجام میدهند و به محتوای هر نوشته بستگی خواهند داشت در حالیکه دسته بندی براساس موضوع نوشته انجام میگیرد. برای ایجاد ارتباط بین مطالب در دسته های مختلف باید از برچسب گذاری استفاده کنید. (منبع).

استفاده بیش از حد از برچسب ها مضراتی به دنبال دارد. بارزترین آنها مشکلاتی است که صاحب سایت با موتورهای جستجو پیدا می کند. استفاده بیش از حد از برچسب ها و درج برچسب های تکراری و مشابه از دید یک موتور جستجو به منزله تقلب و سو، رفتار تلقی می شود. گذشته از این امر، کاربر سایت در مواجهه با انبوهی از برچسب های توی در تو احساس گمراهی می کند. نمونه ای از استفاده بیش از حد از برچسب ها در تصویر زیر قابل مشاهده است:

استفاده بیش از حد از برچسب ها در یک وب سایت دانلود ایرانی
استفاده بیش از حد از برچسب ها در یک وب سایت دانلود ایرانی

 برچسب گذاری صحیح در مطلبی با عنوان برچسب گذاری صحیح در سایت در وبلاگ وبسیما بیان شده است. به راحتی می توان با مقایسه آموزه های مطلب یاد شده با آنچه در عمل شاهد آن هستیم به مشکل پی برد.

طراحی غیراصولی بنرهای تبلیغاتی

به دلیل عادات موجود، بسیاری از کاربران مایل به دانلود موسیقی و فیلم های مطرح دنیا هستند و مدام به سایت های ارائه دهنده چنین محتویاتی مراجعه می کنند. متاسفانه در سایت هایی این چنینی شاهد درج افراطی بنرهای تبلیغاتی چشمک زن و در ابعاد بزرگی هستیم که با ده ها عبارت فریبنده و عکس های مستهجن مزین شده که مخاطب را تحریک به کلیک کند. وفور این بنر ها به گونه ایست که مطلب اصلی در میان آنها گم می شود و یک کاربر کم تجربه دقایقی را با سردرگمی در سایت می گذراند.

با این حال سایت هایی با مضامین گفته شده از نظر حاکمیت مجاز به فعالیت قانونی نیستند و یکی پس از دیگری مسدود می شوند. اما مراجعه زیاد مردم به چنین سایت هایی سبب عادی شدن چنین الگوهای تبلیغاتی می شود ، به گونه ای که مطلب اصلی در بین تبلیغات گم می شود. این عادت زشت به نوعی با درصد کمتر (حذف تصاویر مستهجن) اما کماکان آزار دهنده در سایت های دیگر ایرانی که از نظر حاکمیت منع فعالیت ندارند رخنه کرده است. از این دست سایت ها می توان به سایت های دانلود نرم افزار اشاره داشت.

نمونه ای از تبلیغات افراطی و مستهجن در یک سایت زرد ایرانی
نمونه ای از تبلیغات افراطی و مستهجن در یک سایت زرد ایرانی

شلوغی بیش از حد صفحات سایت

این مورد آنقدر بدیهی است که حتی خود طراح سایتی که یک وب سایت شلوغ طراحی کرده به آن معترف است. نیازی نیست که همه ویژگی ها و ابزارهای سایت در صفحه اول سایت دیده شود. به همان نسبت که سعی در گنجاندن همه چیز در صفحه اول داریم، کاربر گیج شده و باید برای اخت شدن با سایت زمان بگذارد.

این روزها بحث هایی همچون UX/UI نقل محافل طراحان وب است. خوشبختانه رگه هایی از رعایت طراحی صحیح هم اکنون در وب فارسی دیده می شود. اما متاسفانه به دلیل گرایش های کاربر وب فارسی به سمت سایت های زرد این نگرانی وجود دارد که تفکرات طراحی زرد بر تفکرات صحیح چیره شود. هدف این نوشتار آموزش مباحث UX/UI نیست، بلکه هدف جلوگیری از چیرگی تفکرات بازاری و غیراصولی و لمپنیسم است.

نمونه ای از یک طراحی شلوغ و با الگوهای قدیمی
نمونه ای از یک طراحی شلوغ و با الگوهای قدیمی

با تشکر از حسن تفرشی بابت همیاری. بخش دوم این مطلب با عنوان عادت های زشت کاربران وب فارسی به زودی منتشر خواهد شد. شما چه عادت های زشت دیگری را مشاهده کرده اید؟ لطفا در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

سایر مطالب مرتبط:

به سایت بزرگترین دروغگوی ایران خوش آمدید!
وب مدرن در تقابل وب ایرانی با معماری اوس اکبر!

37 دیدگاه دربارهٔ «عادت های زشت معماران وب فارسی»

  1. متاسفانه سایت‌های این چنینی بسیار زیاد هستند. این سایت‌ها وجه عمومی اینترنت را در نزد کاربران تازه کار و نا آشنا به شدت خراب کرده‌اند. کاربران تازه کار بیش از هر کس دیگری در دام این سایت‌های بی سر و ته می‌افتدند.

    دو پیشنهاد دارم. یکی نوشتن مطالب زنجیره‌ای مثل همین نوشته و گوشزد کردن اشکالات این طور سایت‌ها به طور مداوم است. دوم این که گروهی یا انجمنی به طور مداوم سایت‌های فارسی را رصد کند و یک لیست سیاه از سایت‌های به درد نخور تهیه کند. می‌توان به جای این کار اقدام به رده بندی کرد. سپس کاربران می‌توانند با استفاده از این لیست سیاه دور سایت‌های نامناسب را خط بکشند. شاید هم بتوان افزونه‌ای چیزی برای مرورگرها نوشت که ورود به چنین سایت‌های را هشدار دهد یا block کند.

    من به کاربران بیچاره حق می‌دهم. آنها یک keyword را در google وارد می‌کنند به این امید که به محتوای مورد نظرشان دسترسی پیدا کنند اما به ناگاه با انبوهی از سایت‌های زرد مواجه می‌شوند. وضع این سایت‌ها آنقدر خراب است که آدم رویش نمی‌شود در مکان‌های عمومی آنها را مشاهده کند.

    آموزش ناقص و نبود leader هم در بروز مشکل بی تاثیر نیست. کسی به کاربران آموزش نداده که استفاده از اینترنت چطور است. آنها از کل اینترنت فقط google را می‌شناسند. leader هم نداریم یا حداقل این که از نوع درست و حسابی آن نداریم. هیچ مجله، کتاب، برنامه تلویزیونی، سمینار یا کارگاه خوبی نداریم که سایت‌های واقعاً به درد بخور را به طور موثری به کاربران معرفی کند تا کاربر بیچاره مجبور به جستجو در انبوه سایت‌های بی نام و نشان اینترنتی نشود.

    وجود directoryهای معتبر و جامع که کاربر بتواند کارش را با آن شروع کند نیز می‌تواند از بار مشکلات بکاهد.

    هر چه که هست عبور از این مشکل نیاز به تلاش فراوان همه ما دارد: طراحان، برنامه نویسان، تولید کنندگان محتوا، کاربران، رسانه‌ها و…

    1. علیرضا امیدیان

      با سلام به آقای محبی
      من کاملا موافق طراحی یک افزونه برای شناسایی و اخظار به کاربران در مورد محتوا و اعتبار یک سایت هستم. در صورت توافق دوستامن حاضر به همکاری می باشم.

  2. مورد «مجبور کردن کاربر به استفاده از یک مرورگر خاص» منو خیلی اذیت می‌کنه؛ مخصوصاً وقتی می‌خوام نمرات دانشجوهام رو وارد سیستم گلستان بکنم. بارها شده که نمرات رو با کلی دقت و چند بار چک کردن، وارد کردم و وقتی روی دکمه «ثبت» کلیک کردم، با پیغام خطا روبرو شدم. علاوه بر این، این سیستم، فقط با مرورگر ie کار می‌کنه که مرورگر روزانه من نیست.
    مورد دیگه، اسپم شدن نتایج جستجوی گوگل هستش که کاربران ناوارد رو خیلی آزار می‌ده. مثلاً دنبال یه مطلب آموزشی می‌گردی، اما وارد یه سایت فروش ادکلن پاییزه می‌شی!
    در آخر باید تشکر کنم بابت این نوشته؛ چون معلومه که خیلی بابتش زحمت کشیدید.

    1. حامد تکمیل

      این مورد اسپم شدن حیف شد که موقع نگارش یادم نبود. بله این مورد یکی از زشت ترین ها بود که یادم رفت در موردش بنویسم. سعی می کنم بنویسم در موردش.

  3. ئاکو کمانگر

    یه عادت دیگه که تو برنامه نویس های ما رایجه اینه که فکر میکنن برنامه نویسی وب یعنی دات نت (مخصوصا سی شارپ)!!
    خیلی کم به گزینه های دیگه نگاه میکنن!!!!!

  4. مطلب خوبی بود. با اینکه با نظراتتون موافقم ولی فکر می کنم یه جاهایی باید اجازه داد دلایل یان اتفاق ها توضیح داده بشه. بخصوص رد مورد نوع تبلیغات، پاپ آپ، فروش محصول و… بحث انقدرها هم که نوشتید ساده نیست. به هر حال از خوندن مطلبتون لذت بردم.

  5. جلال نعیمی

    سلام ،کاملا دید درستی به وب فارسی کرده اید،وقتی دیدم کتابی که رایگان گذاشته بودید رو کسی برای فروش گذاشته واقعا خندیدم یعنی انقدر سوء استفاده؟ 😐

  6. آفرین صد آفرین هزارو سیصد آفرین دختر (1) خوب و نازنین فرشته روی زمین!
    _____________________________
    1. حالا مثلا پسر 😐

  7. مطلب بسیار عالیی بود . سپاس از شما . دقیقا مشکلاتی که هر سایت ایرانی داره رو بیان کردید . واقعا نمیشه گفت چرا مردم اینطوری شدن ؟
    به هرحال با پیشرفت تکنولوزی و اهمیت دانش , امیدواریم که سایت های ایرانی دارای استاندارد های جهانی بشن .
    به امید روزای بهتر .

  8. جناب آقای حامد تکمیل عزیز
    با سلام
    از مطالعه مطلب شما بسیار لذت بردم و به نظرم شعار سایت شما بی دلیل نیست و مطمئنا نتیجه حاصل شده است و شما در مسیر پیشرفت قرار دارید.
    با آرزوی توفیق روز افزون
    امیرحسین اسماعیلی

    1. از اینکه شما رو در اینجا زیارت می کنم خوشحالم. خوشحالتر از اینکه اون جمله امیدبخش رو بیان کردید. پیروز باشید.

  9. سلام
    برای اون سایتی که کتاب رایگان شما رو برای فروش گذاشته به پلیس فتا گزارش بدین تا پیگیری کنه.

  10. طراحی سایت

    خیلی از افراد به دلیل اینکه بدون پلن می خواهند در اینترنت کسب و کار کنند به این شکل است

  11. بله متاسفانه در صنف ما هم اینچنین مشکلاتی وجود داره، به خصوص دزدیدن عکس و مشخصات فنی!

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *