این روزا با داغتر شدن وب جدید یعنی وب 2 که همراه خودش یه نسل جدید از امکانات و ویژگی ها رو به ارمغان آورده روز به روز شاهد تولد یه سرویس جدید و محیرالعقول هستیم و شاهد این هستیم که سایت ها به برنامه کلاسیک دسکتاپی روز به روز در حال نزدیک شدن هستن. هنوز چیزی نشده پای صحبت وب 3 هم به میون اومده! این عوامل علاوه بر اینکه دامنه توسعه رو وسیعتر کرده ، جو رقابت رو هم تشدید کرده و این عوامل در نهایت به نفع کاربران نهایی هست. اما باز هم مثل همه مقدمه های این شکلی، این ور آب وضع یه جور دیگس که بیا و ببین. همونطوری که همه میدونیم بر اساس آمار الکسا سرویس بلاگفا پربینیده ترین سایت فارسی زبان هست که روزانه میزبان هزاران کاربر هست. این سرویس با این حجم از کاربران در موقعیتی حساس و تعیین کننده به سر می بره که توجه خیلی ها از جمله بنده رو به خودش جلب میکنه. با این توصیف بنده قصد دارم تا از زاویه فنی کمی به این سرویس نگاهی بندازم و برخی از نارسایی ها و نقص های اون رو مرور کنم تا شاید فرجی بشه! اگر عمری بود حتما در مورد کارکرد های اجتماعی، نقاط قوت و اوکوسیستم بلاگفا هم چیزایی خواهم نوشت. خب دیگه منتظر چی هستیم، بیاین شروع کنیم.
اطلاعات آماری بسیار ضعیف
یکی از معایب بلاگفا فقدان یک سیستم آمارگیری برای رهگیری و بررسی نوشته ها هست. بهره برداری از اطلاعات آماری و بررسی نوشته های پیشین یک اصل مسلم جهت پیشبرد روند وبلاگ نویسی هست و نویسنده را بیش از پیش در انتخاب مسیر و تصمیم گیری کمک میکنه. در حالیکه تعبیه چنین ویژگی برای بازیگر بزرگ وب فارسی یعنی بلاگفا چندان سخت و هزینه بر نیست.
ویرایشگر نامطلوب
این روزها دیدن یک ویراستار متنی پیشرفته در پنل مدیریت سایت ها و وبلاگ ها به یک چیز کاملا طبیعی تبدیل شده. نمونه همین ویراستار رو هم ما در سرویس بلاگفا می بینیم. اما این ویراستار به نسبت ویراستارهای استاندارد دارای نقاط ضعفی است که شاید برای کاربرانش ( یا حتی خود بلاگفا ) هویدا نشده! مدت هاست که دیگر مرورگر اینترنت اکسپلورر مایکروسافت یکه تاز بی رغیب بازار نیست و رقبایی قدرتمند رو در کنار خودش احساس می کنه. رقبایی مثل فایرفاکس، اپرا و اخیرا مرورگر سافاری. اگر کمی موشکافانه و دقیق به بررسی عملکرد ویراستار مورد بحث در مرورگرهایی غیر از اینترنت اکسپلورر بپردازیم می بینیم که بعضی از قسمت ها مثل پنجره های ویژگی ابزار ها ( مثل عکس ) به خوبی عمل نمی کنند و کمی عجیب رفتار می کنن!
( تصویر روبرو : نمونه ای از ظاهر شدن ناقص پنجره خصوصیت عکس ویرایشگر بلاگفا در فایرفاکس)
ویژگی نامطلوب بعدی استفاده از دو ویرایشگر مجزا برای درج ادامه مطلب در متون طولانی هست. راه حل بلاگفا برای این کار خیلی آماتوری و تا حدودی سهل انگارانه هست. اگر کاربر بخواد متنی بلندی را در دو قسمت ارائه کنه باید لینکی رو که زیر ویرایشگر اولیه هست کلیک کنه تا ویرایشگر دومی جهت درج ادامه مطلب ظاهر بشه که در اولی متن خلاصه یا نیمه اول رو بنویسه و در دومی کل متن رو قرار بده. در حالیکه در سرویس های استاندارد همچون وردپرس تنها با درج یک خط افقی ویژه که به سادگی در بین متن قرار میگره این کار صورت میگیره.
در همه ویرایشگرها ویژگی مشاهده سرس کد html نوشته قرار داده شده تا انعطاف پذیری رو برای نویسنده بیشتر کنه. ویرایشگر بلاگفا هم از این قاعده مستثنی نیست و همچین ویژگی رو داره. اما باز هم به طور ناقص! اگر در حالت سرس کد قرار بگیریم عملا دکمه های نوار ابزار این ادیتور از کار می افتن و همه چیز باید دستی انجام بشه که چندان رضایت بخش نیست و سرعت عمل رو پایین میاره.
اگه دیر بجنبی همه چیز از دست رفته!
اگر توجه کرده باشین بعضی موقع ها که شما مشتاقانه و مصرانه در حال نوشتن یه مطلب بالا و بلند هستین و اون رو تموم می کنین، لبخند رضایتی می زنین و دکمه”ثبت و بازسازی” رو فشار میدی یه دفعه با صفحه ورود به بلاگفا مواجه می شین و هاج و واج می مونین. سریع یه بک میزنین تا برگردین، اما می بینین که همه چیز بر باد رفته! و خشمتون رو نثار این و اون می کنین. این اتفاقی هست که برای خیلی از کاربرای بلاگفا افتاده و حسابی حال اون ها رو گرفته. دلیل این نقص هم زمان محدود session ( نشست) هست که بعد از اندک زمانی منقصی میشه و کاربر مجبور میشه برای ادامه فعالیت دوباره هویتش رو به بلاگفا ثابت کنه. اگر بخام به زبون ساده تر بگم اینطور میشه که شما وقتی با وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور وارد پنل مدیریت بلاگفا میشین بلافاصله یک متغیر در حافظه ایجاد میشه که ازش با نام کلی session یاد میشه. به طور پیش فرض این متغیر session یک زمان انقضایی داره که توسط برنامه نویس و یا سرور تنظیم میشه و وقتی این متغیر منقضی بشه انگار که شما از پنل خارج شدین و حضور شما نادیده گرفته میشه. این در حالیه که به سادگی میشه با هوشمند تر کردن سیستم رفتار کاربر رو مورد ارزیابی قرار داد و نوشته های کاربر رو موقتا بو به صورت خودکار به صورت پیش نویس ذخیره کرد تا در چشم بهم زدنی زحمات کابر به باد نره.
نداشتن دستگیره تغییر (Sizing Grip) اندازه پنجره ویرایشگر هم در برخی از اوقات عذاب آور میشه و هی مدام باید به بالا و پایین اسکرول کرد. حالا هی بیا مانیتور بزرگ و عریض بخر، چه فایده!
البته داستان به اینجا ختم نمیشه و هنوز چند مورد دیگه مثل دسته بندی ها و ارسال مطلب به دسته ها باز کمی آزار دهنده و محدود به نظر میاد. در زیر ویرایشگر بلاگفا یک لیست حاوی شاخه های موجود قرار داده شده تا کاربر انتخاب کنه که مطلبش قراره توی کدوم شاخه نمایش داده بشه. اما اگر مطلب شما مثلا درباره اینترنت و اجتماع باشه و شما هر دو شاخه اینترنت و اجتماع رو مجزا داشته باشین، باید قید یکی از دسته ها رو بزنین و فقط یه دسته رو برای مطلبتون انتخاب کنین که در برای کاربرای حرفه ای خوشایند نیست. مطمئنا تغییر این مکانیزم باید در برنامه کار بلاگفا قرار بگیره تا کاربری بلاگفا رو بهتر و مفید تر کنه.
این روزا هم که برچسب (Tag) زنی به مطالب وبلاگ خیلی رایج شده و انصافا هم به درد بخور هست. یکی از جاهایی که این برچسب ها به درد می خورن توی جستجو ها و طبقه بندی مطالب هستن که متاسفانه بلاگفا این ویژگی محبوب رو تا حالا اضاف نکرده.
فریم در فریم
نقیصه ای که مربوط به session بود و من توضیحش دادم باز جاهای دیگه گریبان کاربر رو میگیره. یکی از این جاها هست که شما از ستون کناری بلاگفا روی یه لینک کلیک می کنید و این مصادف میشه با منقضی شدن session که در این شرایط بلاگفا شما رو هدایت می کنه به صفحه ورود به وبلاگ. مورد مورد بحث درست در همین جا اتفاق میفته و در قسمت سمت چپی پنل مدیریت که ویرایشگر و سایر جزئیات ظاهر میشن، یه کپی مشابه ( مثل تصویر آینه در آینه ازکل پنجره مدیریت ظاهر میشه. این به این خاطر هست که دو قسمت ستون سمت راست و چپ فریم هستن و در این شرایط کل فریم ها در فریم سمت چپ نشون داده میشن. برای اینکه راحت تر قضیه رو درک کنین به تصویر زیر توجه کنید.
(برای مشاهده تصویر بزرگتر کلیک کنید)
بلاگفا زیاد سخت نمیگیره!
خیلی جالبه، این همه به برنامه نویس ها تذکر داده میشه که بابا موقع استفاده از فرم ها باید اولین کارتون این باشه که بررسی کنید کاربر مقادیر مورد نیاز رو به درستی وارد کرده باشه و بعد بهش مثلا اجازه درج مطلب در بانک اطلاعاتی رو بدین. با این همه باز هم بلاگفا خان یادش رفته یه جاهایی این اصل ساده رو رعایت کنه. یکی از این جاها صفحه درج لینک های روزانه هست که از این ویژگی بی بهره هست و اگر شما در
حالی که فرم لینک و توضیحاتش خالی باشه دکمه درج پیوند رو فشار بدین، با کمال تعجب می بینین که یه//:http خالی توی لیست ثبت میشه. بلاگفا خان برای کسی در جایگاه شما واقعا زشته، بجنب جانم تا ضایع نشده.
نظرات PopUp ای!
سیستم نظردهی در پنجره های PopUp مدت هاس که منسوخ شده ولی بلاگفا خان ما نمیخواد توجه کنه. بابا جان شاید یکی تنظیمات امنیتی داشته باشه و PopUp ها براش بلوکه شده باشن. یا نه بخواد سریع نظرات رو زیر هم ببینه و بره… نظرت چیه بلاگفا جان؟
تبلیغات بلاگفا و ماجراهایش
یکی نیس به بلاگفا خان (یا جان) بگه که بابا جانم شما در جای حساسی قرار داری و هر تبلیغی رو نباید نشون بدی. اوهوکی مگه وسوسه ها میذاره نشون نده… منو باش که چه فکر خامی دارم. تا حوصلتون سر نرفته بگم که منظورم تبلیغاتی هست که هر از چند گاهی گوشه وبلاگ ها نمایش داده میشه و توش نوشته آی بشتابین موبایل دوستاتون رو دمار از روزگارش در بیارین، هکش کنین یا اگه نخاستین ضربه فنیش کنین. دو روز بعد هم یه مجموعه آموزشی و عام المنفعه هک یاهو مسنجر سر و کلش پیدا میشه. آخه یکی نیست بگه بابا جان شما هزاران مخاطب داری و با این تبلیغا کلی ضرر به این و اون میرسونی که دودش توی چشم خودت هم میره. همیشه دم از نبود بسترهای لازم و فرهنگیزه شده میدیم، خوب حالا که شما این فضا رو دارین، پس چرا بنا رو کج پایه گذاری میکنین؟ جالبه یه چیزایی هم توی صفحه راهنمای تبلیغات اومده!
تصویر روبرو: نمونه ای از تبلیغات سود جویانه ی بلاگفا
اون قدیم ندیما یادمه یه عده ای اومدن طرز غیر فعال کردن بنرهای بلاگفا رو فاش کردن ( که البته کار سختی هم نیست) و بلاگفا خان ما که جونتر بود یکمی احساس خطر کرد و اوضاع رو راست و ریس کرد. حالا خوبه همه جار بزنیم که چطوری میشه تبلیغات رو برداشت؟ هان؟ یه معامله می کنیم: تو تبلیغ درست بذار و به داد امکانات برس، ما هم سرمون به کارمون میمونه و یهویی باعث نمیشیم که وردپرس بیاد بیخ گوشت.
بلاگفا سادس
اصولا سادگی چیز بدی نیست. با این همه بلاگفا ساده هست و کار باهاش برای اکثر کاربرا راحت هست. البته وقتی یه مدت بگذره و کاربرا احساس کننن که به یه سری ابزارها نیاز دارن با محدودیت هایی همچون چیزهایی که در بالا گفتم مواجه میشن.
ادامه دارد…
برای خیلی از ماها پیش اومده که به از فرم های تماس با ما و ارسال نظرات یه سایت به منظور ارسال پیام خودمون استفاده کرده باشیم و موقع ارسال پیام هم خیلی امیدوار بودیم که دریافت کنندگان و مسئولین سایت به سرعت پاسخ بدن و خلاصه خیلی مایل بودیم بدونیم که سر این پیام ما چه بلایی میاد و ترتیب اثری بهش داده میشه یا نه؟
با طوفانی که بنیاد موزیلا با ارائه محصولات خود ، خصوصا فایرفاکس به راه انداخته است کمتر پیش می آید که خبر یا مطلبی پیرامون آن در محافل خبری و علمی مربوطه به گوش نرسد. از آنجاییکه عموما هر بار گوشه ای از قابلیت ها و ویژگی های فایر فاکس مطرح می شود، لذا این بار بر آن شدم تا مروری بر بسته های توسعه (Extension) فایرفاکس را تقدیم خوانندگان نمایم. در این مقاله ابتدا شرحی مختصر بر چگونگی تولید و توسعه Extension ها ارائه می شود و در ادامه چند Extension معروف فایر فاکس بررسی می شود.