شنیدن کی بود مانند دیدن، ای آزاد کار؟

همیشه به ما گفتن و ثابت شده که عاقل اول فکر میکنه و حرف (یا رفتار میکنه) می زنه و نادان اول حرف میزنه و بعد روش فکر میکنه! انصافا این ضرب المثل ارزشمند حقیقتی انکار نشدنی است و مطمئنا ما بارها در طول زندگیمون با مصداق هایی از این گفته بر خوردیم و خواهیم کرد.   حتما تعجب کردید که چرا این ضرب المثل رو در ابتدای این نوشتار به کار بردم. اما به نظرم با این توضیحاتی که در ادامه میاد جای تعجبی باقی نمی مونه. توی حوزه کامپیوتر و بالاخص برنامه سازی و به ویژه بهره گیری از محیط های سریع توسعه مدرن امروزی  (RAD) همچون مایکروسافت ویژوال استودیو ، دلفی و … افراد به سرعت درگیر کدنویسی شده و احتمالا قبل از حل انتزاعی و تجزیه تحلیل مسئله ی پیش رو، دستان خودشون رو با کد نویسی آلوده کرده وبا آزمون و خطا و سمبل کاری آشی شله قلم کار تدارک می بینند که خود من هم این چنین بودم. روزگار همین طور سپری میشه و سر کله مشکلات، نیاز به توسعه بیشتر برنامه، تغییر انتظارت اولیه مشتری، عدم رضایت مشتری  و از این دست مسائل پیدا میشه و اشک برنامه نویس شله قلم کار و وقت و اعصاب هست که فوج فوج فوران میکنه عین آتشفشان. اینجاست که عقل سلیم حکم میکنه و تجربه به همراه اون با ما درس میده که جانم، دلبندم چی میشد اگر قبل از دست به کار شدن و کد نویسی:

1 – خوب فکر میکردی یا با مشتری گفتگو و کسب اطلاعات میکردی؟
2 – مسئله رو تحلیل میکردی و برنامه ریزی و مدل سازی میکردی و به تایید خودت یا مشتری می رسوندی؟
3 – و بعد وارد کد نویسی میشدی؟

تصویر نمونه اولیه سایت یوتیوب
تصویر نمونه اولیه سایت یوتیوب

با این مقدمه میخام ذهن شما رو به یک رویکرد ارزشمند در دنیای تولید نرم افزار و برنامه سازی سوق بدم و اون چیزی نیست جز نمونه سازی اولیه یا Software Prototyping . نمونه سازی اولیه به اون دسته از فعالیت هایی اطلاق میشه که قبل از شروع تولید برنامه و یا در حین فرایند تولید و توسعه برنامه به منظور نمونه سازی برنامه نهایی و به تصویر کشیدن ویژگی های برنامه در دست تولید به کار گرفته میشه. هدف مرسوم از نمونه سازی اولیه به تصویر کشیدن قابلیت ها و ارائه ی پیش نمایشی از آنچه توسعه دهنده یا توسعه دهندگان برنامه پیشنهاد داده اند برای کاربران نهایی برنامه و یا مشتری است. به بیان ساده تر به جای اینکه توسعه دهنده برنامه تنها به شرح و توصیف کلامی یا متنی اثر نهایی بپردازه، دست به تولید پیش نمایشی دیداری ( اعم از عکس، نسخه ای تعاملی، فیلم یا …) می زنه تا حکایت شنیدن کی بود مانند دیدن در کنار ضرب المثل اول مصداقی دو چندان پیدا کنه. به طور کلی من میتونم بر اساس نظر و تجربه شخصی فواید زیر رو به طور خلاصه برای این کار بیان کنم:

– لذت طراحی و پیاده سازی و عدم محدودیت در بروز خلاقیت
– سادگی و راحتی کار و امکان مانور زیاد
– تولید پیش نمایشی زیبا و کارا جهت ارائه به مشتری و یا بهره گیری شخصی در ارزیابی های حین پروژه
– ایجاد رضایت بیشتر مشتری و وارد شدن در جرگه برنامه سازان و طراحان حرفه ای
– سهولت در امکان بهبود و رفع اشکالات احتمالی

چنین رویکردی مدت هاست در صنعت برنامه سازی وجود داره  و اخیرا به واسطه رشد برنامه های تحت وب و حوزه طراحی وب سایت نمودی جدید تر به خودش گرفته و بیش از پیش دیده میشه. اگر واقعا خودمون هم بشینم فکر کنیم به طور طبیعی به این نتیجه می رسیم که نمونه سازی اولیه، حالا در ساده ترین نوعش که همون کشیدن دستی تصویر برنامه هست بسیار بدیهی جلوه میکنه. بنابراین آزاد کار ها می تونن با استفاده به جا از این تکنیک علاوه بر کمک به مشتری و جلب رضایتش، فرآیند طراحی و توسعه پروژه های در دست اجرا رو به خوبی و حرفه ای پیش ببرند.

نمونه از طرح اولیه
نمونه ای از طرح اولیه

منبع تصویر بالا

خب تا اینجا اگر متقاعد شدید که چه بهتر، ولی اگر متقاعد به امتحان و یا استفاده از چنین رویکردی در پروژه های پیش روی خودتون نشدید به نظر من فرصت خوبی رو از دست دادید و شاید در آینده و در پروژه های پیش رو تجارب تلخ شما رو متقاعد به استفاده از این تکنیک کنه. در انتها و برای بستن این نوشتار کوتاه من نام و پیوند چند ابزار نمونه سازی  از ده ها ابزار در دسترس رو برای شما اینجا قرار میدم. یاد آوری می کنم که شما می تونین این کار رو دستی و یا با برنامه های طراحی گرافیکی مورد علاقتون هم انجام بدید و هدف نهایی مهم هست و نه اسیر شدن و هزارن ویژگی برنامه های موجود.

ابزارها در قالب نرم افزارهای کاربردی

Lumzy

یک برنامه رایگان تحت وب و نوشته شده بر پایه تکنولوژی فلش که برای ایجاد نمونه های اولیه برنامه ها بسیار کارا و دلپذیر هست.

Prototype Composer

یک برنامه رایگان ویندوزی حرفه ای برای نمونه سازی اولیه به همراه ابزارهایی پیشرفته برای پروژه های بزرگ و تیمی

Axure

یک برنامه غیر رایگان ویندوزی جمع و جور برای نمونه سازی اولیه برنامه های دسکتاپی و تحت وب با واسط کاربری دلپذیر

Mockingbird

ابزاری تحت وب و بسیار بهینه و مفید برای تهیه نمونه های اولیه وب سایت ها

Cocoo

ابزاری تحت وب همچون سایت Lumzy با قابلیت های خوب و رایگان به همراه امکان گرفتن خروجی در فرمت های PNG، PDF و SVG.

ابزارهای طراحی ساده

فایل PDF قابل چاپ حاوی اندازه ها و مدرجات برای طراحی دستی پیش نمایش اولیه سایت ها
فایل PDF قابل چاپ حاوی اندازه ها و مدرجات در ابعاد 960 برای طراحی دستی پیش نمایش اولیه سایت ها
فایل PDF دارای پیش نمایشی از یک مرورگر فرضی به همراه خطوط شطرنجی جهت کشیدن دستی پیش نمایش اولیه وب سایت ها
یک کیت حاوی ده ها عناصر گرافیکی لازم برای ایجاد پیش نمایش سایت ها و برنامه های کاربردی
18 ابزار جهت طراحی و کشیدن پیش نمایش اولیه برای پروژه های نرم افزاری و وب سایت
نمونه های بسیار خوب که پیش نمایش طرح به همراه طرح نهایی را نمایش می دهد
مقاله ای جامع و مفید در مورد چگونگی کشیدن طرح ها و نمونه های اولیه

عبارت هایی برای جستجو در گوگل به منظور یافتن نتایج بیشتر

Site Mock-up –
Site Design Sketch –
Software Prototyping –