عرض شود خدمت دوستان و همراهان گرامی که مقوله قیمت دهی به مشتری در حوزه طراحی و توسعه وب جز اون دست مسائلی هست که بسیاری از افراد شاید به نوعی دوست دارن به بهترین شکل ممکن از پسش بر بیان و قیمتی رو به مشتری اعلام کنند که باعث خوشحالی همه زی نفعان پروژه بشه. اما با توجه به مسائل متعدد دخیل در انجام پروژه اعم از تجارب فرد طراح و توسعه دهنده یا شرکتش درکنار نوع رویکرد مشتری، همیشه جزئیات پروژه دارای روال یکسانی نخواهد بود.
اما به هر بار با توجه به تجارب شخصی بنده و سایرین میشه چهارچوبی تقریبی برای قیمت دهی تهیه کرد که خصوصا آزادکارهای منفرد و یا تیم های کوچک می تونن از اون در قیمت دهی نهایی بهره بگیرند. در ادامه چهارچوبی به اختصار بیان خواهد شد که در نظم دهی افکار شما برای قیمت دهی کمک شایانی خواهد کرد. یاد آور می شوم که این لیست جامع و مانع نیست و اگر شما پیشنهادات و انتقاداتی در این باب دارید حتما پذیرای اون ها خواهم بود.
گفتگوهای اولیه
عمده پروژه ها از گفتگو ها و پرسش ها و تعاملات اولیه ما بین کارفرما و مجری شروع می شه و در صورت حصول توافق وارد مراحل بعدی کار می شه. اگر شما پروژه ای رو شروع کردین که از این مرحله مقدماتی گفتگو گذر کردین و وارد فاز اجرایی و قرار داد شدین، بدونین که می تونین برای این ساعات صرف شده و سپری شده به صورت ساعتی دستمزدی رو طلب کرده و در خاتمه بر قیمت نهایی افزوده کنید. البته برخی عادت دارن که برای جلب رضایت مشتری این ساعات رو محسوب نکنند. اما به هر حال این شما هستین که تصمیم می گیرین و بدونین که این هم جزئی از کار هست و شما براش زمان و انرژی گذاشتین.
نکته: چنانچه جز دسته آزادکاران تازه کار و یا نیمه حرفه ای هستین، توصیه می کنم که از در نظر گرفتن دستمزد این بخش صرف نظر کنید.
معماری اطلاعات
این واژه شاید برای خیلی هایی که تجربی طراحی و توسعه وب رو فراگرفتن عجیب و نا مانوس باشه. اما باید بدونین که رکن مهمی در طراحی و توسعه وب هست. البته اگر هم از قبل آگاهانه با این عبارت برخورد نداشتین، باید بدونین که به صورت خودکار خواه نا خواه با این مقوله در حین طراحی و تدوین طرح نهایی کار می کردین. به بیان ساده معماری اطلاعات بیان می کنه که ما چطور باید به طرز بهینه ای المان های واسط کاربری رو چینش کنیم که کاربر به مطلوب ترین وجه ممکن بتونه نیاز اطلاعاتیش رو مرتفع کنه. از این عبارت بیشتر در حوزه طراحی وب سایت و سرویس های تحت وب استفاده می شه. در یک کلام تعادلی که ما بین تمام عناصر دیداری واسط های کاربری با اطلاعاتی که در لایه زیرین اون ها جا خوش کردن ایجاد میشه اوج هنر معمار هست. به واقع شما در این بخش مهندسی می کنید!
در نهایت ساعت ها و روزهایی رو که شما برای تجزیه و تحلیل و مدل سازی و تهیه ساختار اطلاعاتی کار صرف می کنید باید در قیمت نهایی منظور بشه.
تحقیقات پیرامون طراحی
این مورد رابطه تنگاتنگی با مورد قبلی داره و یکی از کلیدی ترین رکن های هر پروژه موفق و حرفه ای هست. اگر بخام با یه مثال ساده بیان کنم می تونم از این مرحله بدین شکل یاد کنیم که به مراحلی که شما به چیدمان و چینش عناصر دیداری پروژه فکر می کنید و اون رو در ذهن تجزیه و تحلیل می کنید و در ادامه از ما حصل اونها طرحی اولیه بر روی کاغذ یا هر رسانه دیگه تهیه می کنید می تونه تحت عنوان تحقیقات پیرامون طراحی یاد بشه.موارد مربوط به کاربردپذیری (Usability) و قابلیت دسترسی (Accessibility) در این بخش قرار دارند.
اینکه تلاش کنید عمده مخاطبان و راه های استفاده اون ها از سایت رو در نظر بگیرید و یا مثلا شما متوجه می شید که حوزه فعالیت مشتری در صنایع عذایی و یا رستوران هست. پس باید ساعت هایی رو صرف یافتن الگو ها و علایق و سلایق مختص مخاطبان این حوزه کنید تا بتونید طرح بر اساس اون پایه ریزی کنید. شاید نیاز باشه با دسته ای از مشتریان و مخاطبان دست چین شده این مشتری گفتگو کنید و از فرهنگ حاکم و روحیات اون ها اطلاع پیدا کنید. در نهایت همه این تلاش هایی که منجر به تهیه این طرح میشه باید در قیمت نهایی منظور بشه. البته می تونین با در نظر گرفتن نرخ ساعتی قیمت دقیق این بخش رو محاسبه کنید.
تهیه مستندات و عناصر گرافیکی مورد نیاز
در بیشتر پروژه ها کارفرما مسئولیت تهیه درصدی از مستندات مورد نیاز از جمله عکس ها و متون رو بر عهده مجری می گذاره که به تبع باید هزینه های این بخش در قیمت نهایی اعمال بشه. عمده مواردی که شاید در این بخش بشه ازش یاد کرد:
- تهیه عکس های مورد نیاز
- ویرایش و رتوش عکس ها
- تصویرسازی های سه بعدی
- تهیه متون نگارشی و تدوین و ویرایش متون
- طراحی اختصاصی همچون طراحی و یا بازسازی لوگو
پیاده سازی اولیه طرح نهایی
پس از اینکه دو مرحله قبل رو به خوبی به پایان رسوندید نوبت به کشیدن پیش نمایش اولیه کار و ارائه اون به مشتری برای باز بینی و اعمال اصلاحات مورد نیاز هست. شما می تونین برای این مرحله از نرم افزار های تهیه پیش نمایش اولیه و یا ابزار نهایی که با اون طرح رو می کشید (فوتوشاپ و …) استفاده کنید. بدیهی هست که این فاز مهم باید در تعیین قیمت نهایی تاثیر داشته باشه.
بازبینی های طرح نهایی
بسیار پیش میاد که طرح اولیه کاملا مورد قبول مشتری نباشه و ایراد ها و اشکالاتی رو به جهت تصحیح آتی بیان کنه. تجربه من بیان می کنه که باید برای این مراحل بازبینی دستمزد معقولی رو پیش بینی کرد. چرا که ممکن هست که به یکی از فازهای فرسایشی و طاقت فرسا تبدیل بشه و نارضایتی احتمالی که از پی این مرحله ناشی میشه ممکن هست کل کار رو تحت شعاع قرار بده.
نکته: سعی کنید که برای تعداد دفعات بازبینی حد و مرزی قرار بدین و به طوری از قبل اون رو با مشتری در میون بذارید که بتونید از فرسایشی شدن قضیه جلوگیری کنید.
تولید طرح گرافیکی نهایی
این مرحله وقتی رخ میده که مراحل قبلی به سرانجام خودش رسیده باشه و شما طرح نهایی رو (عمدتا با فوتوشاپ) تهیه کنید که در فاز بعدی برای کدنویسی از اون استفاده کنید. میشه گفت حاصل این بخش نشون از قدم های خوب و چشم گیری هست که برای پیاده سازی کل سایت مورد استفاده قرار می گیره. رفع نهایی اشکلات، دادن نظم و ترتیب به لایه ها، نوشتن یادداشت های ضروری و ریزه کاری هایی از این دست در این مرحله رخ می ده.
توسعه XHTML/CSS
خب بخش عمده فاز طراحی تموم شده و نیازمند این هستیم تا بر اساس قالب تهیه شده کدهای XHTML/CSS لازم رو منطبق بر استاندارد ها تولید کنیم. این بخش از کار به دلیل اینکه یکی از محوری ترین بخش هاست و نیازمند مهارت قابل توجهی هست باید به خوبی در نظر گرفته بشه. چرا که عمده مهارت طراح در این بخش صرف خواهد شد. به احتمال فراوان در بخش نیازمند کدنویسی JavaScript نیز خواهید بود که می بایست آن را نیز در نظر بگیرید.
برنامه نویسی سایت یا توسعه سمت سرور
اگر کار شما با پی ریزی و زدن طراح سایت خاتمه پیدا نمی کند و می بایست تا کدنویسی سمت سرور سایت (مثلا کد نویسی با PHP یا ASP.NET و…) را نیز صورت دهید وقت اون هست تا به قیمت و نرخ ساعاتی که در این بخش صرف می کنید فکر کنید. این بخش می تونه در عمده پروژه های طراحی و توسعه وب سایت بیشترین بها رو در کنار مرحله قبلی به خودش اختصاص بده، چرا که نیازمند تخصص قابل توجهی است. عمدتا مرسوم هست که افراد بر اساس بخش های مورد نیاز قیمت جزئی و در نهایت قیمت کلی رو اعلام می کنند. و یا اینکه بر اساس تعداد ساعاتی که قرار هست در این بخش صرف بشه نرخ دستمزد ساعتی رو اعلام و جمع می کنند که به نظر من بسته به سلیقه شخص آزاد کار هست.
نکته: اگر قصد پیاده سازی وب سایتی بر اساس CMS های موجود را دارید باید قیمت بخش کد نویسی را تعدیل کرده و طوری وانمود نکنید که تمام کار را خود انجام داده اید. شما باید تنها برای سفارشی سازی ها طلب دستمزد نمایید. نکته ای بدیهی و به ظاهر ساده که دست آویز سودجویان است.
تست و رفع اشکال
تا اینجای کار پیشرفت خوبی در کار دیده میشه، اما باید بدونیم که بدون محک زدن جدی و تست کافی حاصل کار نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. پس در این مرحله توسعه دهنده باید با صورت دادن آزمایش های لازم کلیت کار رو مورد ارزیابی قرار بده و اشکالات احتمالی رو مرتفع کنه. این مرحله می تونه با مشارکت مستقیم مشتری انجام بشه و جز مراحلی هست که لازمه کار هست و شما باید براش وقت صرف کنید. پس صرف وقت و حصول کیفیت مطلوب نیازمند هزینه است.
تحویل نهایی کار و ملاقات های احتمالی
تحویل کار شاید نیازمند حضور فیزیکی و ملاقات هایی رو در رو باشه که نیازمند صرف وقت قابل توجه از جانب شما باشه. بنابراین اگر جز دسته مجریان حرفه ای محسوب می شین پیشنهاد می کنم که برای این بخش از کار هم دستمزدی رو در قیمت نهایی منظور کنید.
موارد بهینه سازی برای موتورهای جستجو
بدون شک لازم است که بخشی از موارد بهینه سازی برای موتورهای جستجو می بایست در فاز طراحی و پیاده سازی قالب سایت لحاظ بشه. حال اگر کارفرما نیازمند موارد بیشتر و پیشرفته تری در حوزه بهینه سازی برای موتورهای جستجو بود شما باید هزینه اون رو نیز مد نظر داشته باشید. مسائلی همچون موارد تبلیغات، تهیه نقشه سایت ، ثبت سایت در موتورهای جستجو و پیگیری های لازم و سایر موارد این بخش.
موارد پشتیبانی
هر پروژه ای نیازمند مدت زمانی برای ارائه خدمات پشتیبانی از جانب مجری است. اگر مد نظر دارید تا مدت زمانی رو به پشتیبانی پروژه انجام شده اختصاص بدین، حتما و بدون ترس می بایست هزینه اون رو پیش بینی کنید. سعی کنید هیجان زده نباشید و زمان های طولانی مدتی رو به انجام پشتیبانی رایگان اختصاص ندید. تنها در حالتی پشتیبانی رایگان بلند مدت رو پیشنهاد بدین که جز تازه کاران باشید و یا جایگزینی برای جبران هزینه این بخش در سایر بخش ها پیش بینی کرده باشید. خصوصا اگر آزاد کار هستید به زمان پیشنهادی خود برای ارائه پشتیبانی توجه کافی داشته باشید. چرا که ماهیت آزاد کاری کمی غیر قابل پیش بینی است.
سایر هزینه ها
سایر هزینه ها رو این شما هستین که مشخص می کنید. هزینه های مربوط به هاست و دامین می تونه توی این بخش قرار بگیره.
مقاله های مرتبط
